Chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện là một giải pháp quan trọng để giảm thiểu ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn như Hà Nội. Theo PGS. TS Hoàng Anh Lê, Trưởng bộ môn Quản lý môi trường, Khoa môi trường, Trường Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội), xe máy là nguồn gây ô nhiễm không khí chính do tiêu thụ nhiều năng lượng và phát thải trực tiếp qua ống xả mà không qua hệ thống xử lý khí thải.
Nghiên cứu cho thấy, ban ngày xe máy là nguồn phát thải chủ yếu, trong khi vào ban đêm, xe tải hạng nặng chiếm ưu thế. Tại Hà Nội, số lượng xe máy ước tính khoảng 6,9 triệu phương tiện, trong đó 95% sử dụng xăng. Việc triển khai lộ trình chuyển đổi xe điện trong vành đai 1 sẽ tác động đến 9 phường, trong đó 6 phường nằm trọn trong vành đai 1. Số liệu thống kê sơ bộ cho thấy, trong vành đai 1 có lượng dân cư ổn định khoảng 600.000 dân, với tổng số xe máy tại chỗ khoảng 450.000 phương tiện.
Theo bà Nguyễn Hoàng Ánh, Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, ô nhiễm từ các phương tiện giao thông chiếm trên 60% trong báo cáo của Hà Nội về ô nhiễm không khí. Tuy nhiên, nguồn ô nhiễm từ khí thải phương tiện giao thông chiếm khoảng 12%, bụi hoạt động giao thông là 23%, một nguồn bụi rất lớn nữa chiếm khoảng 29% là bụi từ hoạt động xây dựng và 17-18% là từ hoạt động đốt.
Để giảm phát thải của phương tiện giao thông đường bộ, nhất là giảm phát thải của xe máy, việc chuyển đổi xe máy chạy xăng sang sử dụng xe điện sẽ giúp giảm đáng kể lượng khí thải, góp phần cải thiện chất lượng không khí tại Hà Nội và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, vấn đề hạ tầng trạm sạc và đơn vị cung cấp điện cần được giải quyết. Bên cạnh đó, cần giải quyết triệt để bài toán về rác thải pin như giảm thiểu việc thải bỏ pin, tái chế và chuyển mục đích sử dụng pin thải.
Ông Nguyễn Đông Phong, Giám đốc Trung tâm Thử nghiệm khí thải xe cơ giới đường bộ, Cục Đăng kiểm Việt Nam, cho rằng việc kiểm soát khí thải xe ô tô tham gia giao thông ở nước ta đã được thực hiện kể từ năm 2006, thì toàn bộ hơn 70 triệu xe máy đang lưu thông tại Việt Nam lại chưa thực hiện việc kiểm soát khí thải, mặc dù quy chuẩn khí thải xe máy đã áp dụng với xe máy mới ra thị trường. Thông tin về các quy định kiểm soát khí thải xe máy có thể được tìm thấy trên trang web của Cục Đăng kiểm Việt Nam.
Các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi sang xe điện không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm không khí mà còn góp phần giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người dân. Liên Hợp Quốc cũng đã đưa ra các khuyến nghị về việc thúc đẩy sử dụng xe điện và giảm thiểu ô nhiễm không khí.
Trong thời gian tới, các cơ quan chức năng cần tiếp tục nghiên cứu và triển khai các giải pháp nhằm hỗ trợ việc chuyển đổi sang xe điện, bao gồm việc xây dựng hạ tầng trạm sạc, cung cấp các khoản hỗ trợ tài chính cho người dân và doanh nghiệp, cũng như tăng cường tuyên truyền về lợi ích của việc sử dụng xe điện. Ngân hàng Thế giới cũng đã có các chương trình hỗ trợ cho việc chuyển đổi sang xe điện tại các nước.
Tóm lại, chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện là một giải pháp quan trọng để giảm thiểu ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn như Hà Nội. Với sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người dân, chúng ta có thể đạt được mục tiêu giảm thiểu ô nhiễm không khí và bảo vệ môi trường.