Trung Quốc vừa công bố một biện pháp quan trọng cấp trung ương nhằm cải thiện tình trạng khủng hoảng dân số ngày càng nghiêm trọng. Sau khi cho phép các gia đình có thể sinh con thứ ba, Chính phủ Trung Quốc thông báo sẽ hỗ trợ tài chính cho các gia đình có trẻ nhỏ. Từ ngày 1/1/2025, mỗi trẻ em sinh ra sẽ nhận được trợ cấp nuôi con hằng năm là 3.600 nhân dân tệ, tương đương 500 USD, cho đến khi trẻ tròn ba tuổi, không phân biệt thứ tự sinh trong gia đình.

Trẻ em sinh trước thời điểm này nhưng vẫn chưa đủ ba tuổi cũng sẽ được hưởng trợ cấp dựa trên số tháng còn lại. Đây là lần đầu tiên chính phủ trung ương Trung Quốc triển khai chương trình trợ cấp nuôi con trên quy mô toàn quốc. Hơn 20 tỉnh thành tại Trung Quốc đã thử nghiệm các mức trợ cấp nuôi con khác nhau ở cấp độ địa phương.

Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh dân số Trung Quốc đã giảm trong ba năm liên tiếp. Năm 2024, dân số Trung Quốc giảm 1,39 triệu người, còn 1,4083 tỷ người. Các dự báo của Liên hợp quốc cho thấy dân số Trung Quốc có thể giảm từ khoảng 1,4 tỷ hiện nay xuống còn 800 triệu vào năm 2100.

Hơn hai mươi năm thực thi nghiêm ngặt chính sách một con đã làm giảm tỷ lệ sinh và ảnh hưởng sâu sắc đến tư tưởng xã hội cũng như niềm tin vào việc sinh con. Nhiều chuyên gia cảnh báo rằng đà phục hồi tỷ lệ sinh này có thể chỉ là tạm thời và không đồng đều, do các rào cản lớn như tăng trưởng kinh tế chậm, chi phí nuôi con cao, bất ổn xã hội, cạnh tranh khốc liệt và bất bình đẳng giới sâu sắc.

Chính sách trợ cấp nuôi con được xem là một bước ngoặt quan trọng trong việc chuyển tiền trực tiếp đến các hộ gia đình, đồng thời đặt nền tảng cho các hình thức hỗ trợ tài khóa lớn hơn trong tương lai. Trên thực tế, nhiều chính quyền địa phương đã triển khai các khoản trợ cấp nhằm khuyến khích sinh con. Hiện tại, hơn 20 chính quyền cấp tỉnh tại Trung Quốc đã thực hiện các chính sách trợ cấp nuôi con.

Dân số Trung Quốc không chỉ giảm mà còn đang già hóa nhanh chóng, gây lo ngại về tương lai của hệ thống lương hưu quốc gia. Do đó, những biện pháp hỗ trợ tài chính và chính sách dân số mới được kỳ vọng sẽ giúp cải thiện tình hình và tạo đà cho sự phát triển bền vững của đất nước.

Công tác dân số đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự phát triển bền vững của mỗi quốc gia. Trong đó, cộng tác viên (CTV) dân số là lực lượng nòng cốt giúp đưa các chính sách dân số đến với người dân. Họ là những người tận tâm, nhiệt huyết và không quản ngại khó khăn để thực hiện nhiệm vụ này.

Để làm tốt công tác dân số, CTV dân số phải có khả năng dân vận, vận động và tuyên truyền hiệu quả. Chị Doãn Thị Việt Thanh, CTV dân số thôn Giai Lệ, xã Tiên Hoa, đã chia sẻ về công việc của mình. Chị cho biết, để tuyên truyền hiệu quả, cần phải nắm vững danh sách các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, rà soát từng đối tượng để có cách tuyên truyền phù hợp. Bên cạnh đó, chị áp dụng phương pháp gặp họ ở đâu sẽ vận động, tuyên truyền ở đó, lồng ghép tuyên truyền vào các cuộc nói chuyện, vì vậy hiệu quả tuyên truyền cao hơn.

Bà Trần Thị Gấm, CTV dân số thôn Hạ Cát, xã Quang Hưng, đã có 30 năm kinh nghiệm trong công việc này. Bà đã trở nên thân thuộc với mỗi hộ gia đình trong thôn và luôn miệt mài với công việc tuyên truyền, vận động người dân thực hiện tốt chính sách dân số. Bà Gấm cho biết, trước đây, khi đến một số gia đình, do nhận thức hạn chế nên một số người tỏ ra lạnh nhạt, nhưng bà kiên trì tìm hiểu hoàn cảnh, khéo léo, nắm tâm lý từng người, sau đó tuyên truyền, vận động bằng tất cả những kinh nghiệm, kiến thức của mình.

Nhờ sự đóng góp tích cực của các CTV dân số như bà Gấm, hằng năm gần 90% số người cao tuổi của thôn được khám sức khỏe định kỳ ít nhất 1 lần trong năm; 100% số trẻ em trong độ tuổi được uống vitamin A và tiêm phòng theo quy định; hơn 70% số cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại; 100% số phụ nữ mang thai được tư vấn, khám sức khỏe và tiêm phòng uốn ván; hơn 60% số phụ nữ mang thai được khám sàng lọc trước sinh…

Hiện nay, toàn tỉnh có hơn 3.900 CTV dân số, theo số liệu của Chi cục Dân số và Trẻ em tỉnh. Những bước chân của CTV dân số in dấu trên mọi ngõ ngách của từng khu dân cư, từng thôn, xóm làm nhiệm vụ cung cấp thông tin, giúp Trạm y tế địa phương có những số liệu tin cậy, cập nhật về công tác dân số. Từ đó, tham mưu với chính quyền địa phương đưa ra những giải pháp cụ thể, thiết thực, hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng dân số, nâng cao sức khỏe và trình độ dân trí của người dân.

Đồng chí Phạm Văn Khởi, Chi cục trưởng Chi cục Dân số và Trẻ em tỉnh, cho biết: Hằng năm, chi cục và các đơn vị làm công tác dân số trong tỉnh đều tổ chức các lớp tập huấn, nâng cao kỹ năng, phương pháp truyền thông, vận động cho đội ngũ CTV dân số. Bên cạnh đó, cung cấp thông tin, kiến thức về công tác dân số như: Sàng lọc trước sinh và sơ sinh; chăm sóc sức khỏe vị thành niên, thanh niên; chăm sóc sức khỏe người cao tuổi; giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh… giúp đội ngũ CTV dân số có thêm kiến thức để phục vụ cho công việc.