Làng Văn hóa-Du lịch các dân tộc Việt Nam đã và đang trải qua một quá trình chuyển mình đáng kể, thể hiện qua việc chủ động tạo dựng không gian văn hóa sống động, kết hợp hài hòa giữa bảo tồn truyền thống và ứng dụng công nghệ hiện đại. Trong những năm gần đây, không gian Làng đã trở thành điểm đến trải nghiệm văn hóa đặc sắc, tận dụng cảnh quan thiên nhiên và tài nguyên văn hóa bản địa phong phú để phát triển các sản phẩm du lịch chất lượng và hấp dẫn.

Một trong những điểm nhấn đáng chú ý là việc tổ chức trại sáng tác vào dịp nghỉ lễ 30/4-1/5, mở ra không gian lưu trú gắn kết nghệ sĩ, nhà nghiên cứu và du khách trong môi trường văn hóa giàu bản sắc. Các buổi biểu diễn nghệ thuật đương đại trong âm thanh vang vọng của cồng chiêng, giữa không gian kiến trúc của đồng bào các dân tộc vùng Tây Bắc, Tây Nguyên đã góp phần đa dạng và chuyên nghiệp hóa hoạt động du lịch tại Làng, tạo cảm xúc chân thực cho khách lưu trú.

Sự kiện đón Phu nhân Thủ tướng Nhật Bản và Phu nhân Thủ tướng Việt Nam tới tham quan Làng vào tháng 4 vừa qua là một dấu ấn quan trọng trong hoạt động đối ngoại văn hóa. Những trải nghiệm như khâu quả còn, tìm hiểu bản sắc văn hóa dân tộc, trải nghiệm trò chơi dân gian, thưởng thức ẩm thực, trò chuyện với nghệ nhân đã để lại ấn tượng sâu sắc và mở ra hướng tiếp cận mới trong quảng bá văn hóa Việt Nam tới bạn bè quốc tế.

Cục trưởng Văn hóa các dân tộc Việt Nam, ông Trịnh Ngọc Chung, cho biết Làng đã nhiều lần đón tiếp các đoàn khách quốc tế đến tham quan. Trong thời gian tới, các chương trình có yếu tố ngoại giao văn hóa sẽ được phát triển chuyên nghiệp hơn, đáp ứng yêu cầu cao từ công tác đón tiếp, bảo đảm an ninh cũng như các hoạt động giao lưu.

Để đạt được mục tiêu trở thành khu du lịch thông minh và điểm đến văn hóa quốc gia-quốc tế, Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam đang vận hành và triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Một trong những nhiệm vụ ưu tiên là ứng dụng khoa học, công nghệ và truyền thông theo tinh thần của Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia cùng Nghị quyết số 59-NQ/TW của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới.

Làng Văn hóa-Du lịch các dân tộc Việt Nam đang định hình vị thế là trung tâm giao lưu quốc tế về di sản và đa dạng văn hóa. Hướng tới xây dựng hệ sinh thái văn hóa-du lịch thông minh thông qua chuyển đổi số, cơ chế đầu tư hợp tác mở và linh hoạt, Làng từng bước khẳng định vai trò của một điểm đến văn hóa, đóng góp thiết thực vào chiến lược quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam giàu bản sắc, hiện đại và hội nhập.

Thành phố Hồ Chí Minh (TPHCM) đang thực hiện một quá trình tái định vị du lịch theo hướng đa trung tâm, đa sản phẩm, với chiến lược mới tập trung vào việc công bố 500 điểm đến tiềm năng và cải cách mạnh mẽ để nâng tầm thương hiệu đô thị sau sáp nhập. Sự thay đổi này diễn ra trong bối cảnh thành phố đang bước vào giai đoạn phát triển mới, với việc sáp nhập các đơn vị hành chính, mở rộng không gian đô thị và tăng cường liên kết vùng.

Ngành du lịch được xác định là một trong những lĩnh vực đột phá, đóng vai trò dẫn dắt các ngành dịch vụ khác, góp phần thúc đẩy kinh tế xanh, phát triển bền vững và hội nhập quốc tế sâu rộng. Theo bà Nguyễn Thị Thanh Thảo – Trưởng phòng Quy hoạch phát triển tài nguyên du lịch Sở Du lịch TPHCM, dự kiến cuối tháng 7, đơn vị sẽ công bố danh mục khoảng 500 tài nguyên và điểm đến tiềm năng phát triển thành sản phẩm du lịch trong giai đoạn 1.

Danh mục này sẽ giúp người dân, du khách và đặc biệt là các doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận, khai thác và đầu tư phát triển sản phẩm phù hợp với đặc trưng từng địa bàn. Sở Du lịch TPHCM đang thực hiện điều chỉnh chiến lược phát triển du lịch đến năm 2030, tầm nhìn 2045, với sự tham gia của các chuyên gia, đơn vị tư vấn và nhà nghiên cứu.

Mục tiêu là định vị lại thương hiệu du lịch TPHCM, xác định lại giá trị cốt lõi, đồng thời, tái cấu trúc hệ thống sản phẩm du lịch theo đặc trưng và tài nguyên đa dạng của thành phố. Theo định hướng mới, thành phố sẽ tập trung vào các nhóm sản phẩm du lịch chính như du lịch lễ hội sự kiện; du lịch đường thủy; du lịch văn hóa đặc trưng; du lịch đêm; sản phẩm liên quan du lịch nông nghiệp, sinh thái, cộng đồng.

Bên cạnh đó, Sở Du lịch TPHCM sẽ trình cơ chế chính sách khuyến khích phát triển du lịch trên địa bàn thành phố như đầu tư du lịch, đào tạo nguồn nhân lực, hỗ trợ vay vốn lãi suất thấp, đầu tư lễ hội sự kiện lớn… Bà Bùi Thị Ngọc Hiếu – Phó Giám đốc Sở Du lịch TPHCM – nhận định, với vai trò là trung tâm kinh tế – văn hóa – giao thương hàng đầu cả nước, TPHCM không chỉ phát triển du lịch như một ngành kinh tế dịch vụ đơn thuần, mà còn xem đó là công cụ quan trọng để định vị thương hiệu thành phố, quảng bá bản sắc và nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu.

Trong khi đó, tỉnh Quảng Trị cũng đang trong quá trình xây dựng thương hiệu chung cho du lịch, sau khi hợp nhất hai tỉnh Quảng Trị và Quảng Bình thành một địa phương mới. Việc này đòi hỏi phải tôn trọng và giữ gìn những nét riêng của từng vùng, đồng thời xây dựng một thương hiệu chung đồng bộ cho toàn tỉnh.

Mỗi vùng đều có lợi thế riêng, và việc phát triển du lịch cần dựa trên những lợi thế đó. Quảng Bình nổi danh với các hang động kỳ vĩ, danh thắng thiên nhiên như Phong Nha – Kẻ Bàng. Quảng Trị nổi tiếng bằng biển Cửa Tùng, Cửa Việt, đảo Cồn Cỏ, các di tích lịch sử và bản sắc văn hóa của đồng bào Bru – Vân Kiều.

Thời gian gần đây, Quảng Trị đã có những bước đi đáng ghi nhận trong phát triển sản phẩm du lịch mới, như du lịch đón bình minh Cồn Cỏ, hay chương trình phototour “Kể chuyện bằng ánh sáng và cảm xúc”… Những nỗ lực này cho thấy tiềm năng phát triển du lịch sinh thái, cộng đồng và văn hóa của tỉnh.

Tóm lại, cả TPHCM và Quảng Trị đang nỗ lực tái định vị và phát triển du lịch theo hướng đa trung tâm, đa sản phẩm, nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và định vị thương hiệu du lịch của mình. Việc này không chỉ góp phần thúc đẩy kinh tế xanh, phát triển bền vững và hội nhập quốc tế sâu rộng, mà còn giúp quảng bá bản sắc và nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu cho các địa phương.

Hội đồng nhân dân Thành phố Hà Nội vừa ban hành Nghị quyết quy định về tổ chức và hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thành phố. Nghị quyết này bao gồm 6 chương và 24 điều, quy định về thẩm quyền thành lập, trình tự, thủ tục thành lập, tổ chức, hoạt động, biện pháp quản lý và các chính sách ưu đãi đối với trung tâm công nghiệp văn hoá.

Lĩnh vực hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hóa bao gồm một hoặc một số ngành công nghiệp văn hoá như quảng cáo, kiến trúc, phần mềm và các trò chơi giải trí, thủ công mỹ nghệ, thiết kế, điện ảnh, xuất bản, thời trang, nghệ thuật, biểu diễn, mỹ thuật, nhiếp ảnh và triển lãm, truyền hình và phát thanh, du lịch văn hoá, văn hóa ẩm thực.

Nguyên tắc thành lập, tổ chức và hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hóa phải bảo đảm hài hòa giữa bảo vệ và phát triển, phát huy tiềm năng, thế mạnh, giá trị văn hóa truyền thống mang bản sắc của Thủ đô. Đồng thời, phải bảo đảm tính đa dạng, bình đẳng về văn hóa.

Trung tâm công nghiệp văn hóa tại bãi sông, bãi nổi sông Hồng và khu vực khác có lợi thế về vị trí không gian văn hóa phải phù hợp với quy hoạch Thủ đô, Quy hoạch chung Thủ đô, quy hoạch phòng, chống lũ, quy hoạch đê điều và các quy hoạch khác có liên quan.

Hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hóa bao gồm sản xuất, kinh doanh trong các lĩnh vực công nghiệp văn hóa; cung cấp dịch vụ cho thuê mặt bằng, hạ tầng kỹ thuật, cơ sở vật chất, trang thiết bị để phục vụ cho các hoạt động sản xuất kinh doanh trong các lĩnh vực công nghiệp văn hoá, dịch vụ tổ chức hoạt động trưng bày, biểu diễn, triển lãm và tổ chức sự kiện văn hóa khác; cung cấp dịch vụ hỗ trợ phân phối và tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ văn hoá, tổ chức không gian trưng bày, giới thiệu và bán sản phẩm văn hoá, xúc tiến thương mại và quảng bá sản phẩm văn hóa trong nước và nước ngoài.

Bên cạnh đó, hoạt động đào tạo, bồi dưỡng và phát triển nguồn nhân lực trong các lĩnh vực công nghiệp văn hoá; hoạt động hỗ trợ hợp tác và phát triển; hoạt động khởi nghiệp, ươm tạo doanh nghiệp, đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực công nghiệp văn hoá; hoạt động hỗ trợ bảo vệ quyền sở hữu trí thuệ; hoạt động hỗ trợ thử nghiệm có kiểm soát đối với ý tưởng, sản phẩm, mô hình, công nghệ hoặc hoạt động văn hóa sáng tạo mới trong các lĩnh vực công nghiệp văn hoá; hoạt động hợp tác quốc tế về công nghiệp văn hoá cũng được triển khai.

Nhà đầu tư thành lập Trung tâm công nghiệp văn hóa thực hiện việc đầu tư, xây dựng khai thác, vận hành hoặc hợp tác phát triển các hạng mục, sản phẩm, hoạt động văn hóa trong Trung tâm thông qua hình thức đầu tư trực tiếp, hợp tác công tư theo quy định của pháp luật và Nghị quyết.

Về biện pháp quản lý Trung tâm công nghiệp văn hoá, Nghị quyết quy định: Doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh, cung cấp dịch vụ trong trung tâm công nghiệp văn hóa phải đăng ký thông tin hoạt động với Trung tâm, trường hợp hoạt động thuộc ngành, nghề kinh doanh có điều kiện thì phải có giấy phép theo quy định của pháp luật.

Việc thử nghiệm có kiểm soát công nghệ, sản phẩm, dịch vụ hoặc mô hình kinh doanh mới trong các ngành công nghiệp văn hóa được thực hiện theo quy định tại Điều 25 của Luật Thủ đô, quy định của HĐND, UBND Thành phố về thử nghiệm có kiểm soát.

Doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh, cung cấp dịch vụ trong Trung tâm công nghiệp văn hóa được hưởng các ưu đãi hỗ trợ từ ngân sách của Thành phố, bao gồm kinh phí tham gia các chương trình xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch của Thành phố, hỗ trợ quảng bá, truyền thông về Trung tâm, sản phẩm, dịch vụ văn hóa hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực.

Cụ thể, Nghị quyết hỗ trợ 100% chi phí tư vấn, lệ phí đăng ký quyền sở hữu trí tuệ đối với công nghệ, sản phẩm văn hóa nhưng không vượt quá 50 triệu đồng/ hồ sơ đăng ký quyền sở hữu trí tuệ.

Đối với các sự kiện, hoạt động văn hoá, nghệ thuật trong Trung tâm được hưởng các hỗ trợ 100% kinh phí quảng bá, truyền thông về sự kiện, hoạt động văn hóa nghệ thuật trên các phương tiện thông tin, truyền thông Thành phố; 40% kinh phí tổ chức, sản xuất chương trình nhưng không quá 200 triệu đồng cho 1 sự kiện, hoạt động.

Nghị quyết cũng yêu cầu bảo đảm tối thiểu 70% các hoạt động sản xuất, kinh doanh đăng ký trong trung tâm công nghiệp văn hóa thuộc các ngành, lĩnh vực công nghiệp văn hoá, bao gồm cả hoạt động đào tạo, bồi dưỡng và phát triển nguồn nhân lực.

Ở tỉnh Ninh Bình, một đơn vị hành chính mới mang tên phường Tây Hoa Lư đã được thành lập thông qua việc hợp nhất nhiều địa phương giàu bản sắc văn hóa. Sự hình thành này không chỉ mang lại một diện mạo mới cho vùng đất cổ kính mà còn tạo ra một không gian phát triển đầy tiềm năng. Với diện tích tự nhiên lên đến 84,96 km² và dân số gần 47.000 người, phường Tây Hoa Lư nổi lên như một trong những phường có diện tích lớn nhất tỉnh Ninh Bình.

Sự ra đời của phường Tây Hoa Lư là kết quả của chủ trương lớn từ Chính phủ nhằm tinh gọn bộ máy quản lý, sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp xã để tối ưu hóa nguồn lực, nâng cao hiệu quả quản lý và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội một cách bền vững. Đặc biệt, trong bối cảnh tỉnh Ninh Bình đang tích cực hợp tác với các tỉnh lân cận như Hà Nam và Nam Định, việc thành lập phường Tây Hoa Lư thể hiện một bước đi chiến lược nhằm khai thác tiềm năng, thế mạnh của vùng lõi di sản, tạo điểm tựa cho sự phát triển của đô thị di sản thiên niên kỷ và công nghiệp văn hóa.

Với lợi thế về diện tích rộng lớn, phường Tây Hoa Lư có dư địa phát triển vượt trội, thuận lợi trong việc quy hoạch không gian đô thị, bố trí hạ tầng cũng như bảo tồn và khai thác giá trị di sản văn hóa – thiên nhiên phục vụ cho sự phát triển kinh tế – xã hội bền vững. Việc sở hữu di tích quốc gia đặc biệt Cố đô Hoa Lư trong địa phận đã tạo điều kiện thuận lợi cho phường Tây Hoa Lư trong việc phát triển du lịch và bảo tồn di sản văn hóa.

Bản sắc văn hóa là nền tảng quan trọng cho sự phát triển của phường Tây Hoa Lư. Với đặc điểm được hình thành từ sự hợp nhất của nhiều địa phương có truyền thống lịch sử, văn hóa phong phú, phường Tây Hoa Lư sở hữu một nền tảng văn hóa đa tầng. Đây là sự giao thoa giữa các giá trị văn hóa dân tộc, tôn giáo và di sản, tạo nên một bức tranh văn hóa đa sắc màu nhưng cũng vô cùng gắn kết.

Du lịch sẽ là một thế mạnh quan trọng trong định hướng phát triển kinh tế bền vững của phường Tây Hoa Lư. Với các điểm nhấn như chùa Bái Đính – một trong những trung tâm Phật giáo lớn nhất Việt Nam, Tây Hoa Lư có tiềm năng lớn để trở thành một điểm đến hấp dẫn, thu hút khách du lịch trong và ngoài nước.

Trong định hướng phát triển giai đoạn mới, phường Tây Hoa Lư đã xác lập rõ nguyên tắc: Bảo tồn di sản không chỉ là trách nhiệm mà còn là nền tảng chiến lược để kiến tạo tương lai. Mỗi quyết sách kinh tế – xã hội đều đặt di sản vào trung tâm, xem đó là sức mạnh nội lực, là nguồn lực bền vững để xây dựng một đô thị hiện đại, có chiều sâu văn hóa và bản sắc riêng biệt.