Ngày 17/7 vừa qua, giới mỹ thuật Việt Nam đã tiễn biệt họa sĩ Lê Thiết Cương, một tên tuổi nổi bật và có ảnh hưởng sâu sắc đến nền nghệ thuật đương đại của đất nước. Ông hưởng thọ 63 tuổi, để lại đằng sau một khoảng trống lớn không chỉ trong lòng những người yêu nghệ thuật mà còn trong chính cộng đồng mỹ thuật Việt Nam.

Họa sĩ Lê Thiết Cương sinh năm 1962, được biết đến với tài năng và phong cách độc đáo, đặc trưng bởi lối hội họa tối giản. Những tác phẩm của ông không chỉ thể hiện sự triết lý sâu sắc mà còn giàu chất thơ, mang đến cho người xem những cảm xúc tinh tế và sâu lắng. Với tâm huyết và đam mê nghệ thuật, ông đã dành cả cuộc đời mình để theo đuổi và phát triển phong cách riêng, góp phần làm đa dạng và phong phú thêm cho nền mỹ thuật Việt Nam.

Họa sĩ Lương Xuân Đoàn, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam, đánh giá cao phong cách độc đáo của Lê Thiết Cương. Ông nhận xét rằng: Lê Thiết Cương có phong cách vẽ tranh tối giản không ai có. Tranh của Cương rất nhẹ nhàng, ông là người duy nhất theo đuổi phong cách tối giản ở Việt Nam. Sự độc đáo này đã giúp ông tạo nên một dấu ấn riêng trong lòng công chúng và giới chuyên môn.

Không chỉ là một họa sĩ tài năng, Lê Thiết Cương còn là một nghệ sĩ – nhà văn hóa giàu tâm huyết. Ông gắn bó sâu nặng với sách vở, trân quý văn học và luôn sẵn sàng đồng hành cùng những người viết. Sự gắn kết giữa nghệ thuật và văn học trong công việc của ông đã tạo nên một cầu nối quan trọng giữa các nghệ sĩ và nhà văn.

Giới chuyên môn ghi nhận những đóng góp bền bỉ và đa dạng của Lê Thiết Cương đối với nền mỹ thuật Việt Nam. Từ sáng tác, viết lý luận phê bình cho đến vai trò giám tuyển trong nhiều triển lãm nghệ thuật, ông đã âm thầm góp phần làm nên sự đa dạng và phong phú cho nền nghệ thuật và sân khấu của đất nước.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, chia sẻ về những giây phút cuối cùng bên họa sĩ Lê Thiết Cương: ‘Cương vẫn quyết tâm chống lại thần chết, không chịu khuất phục đúng như con người Cương trong mọi thăng trầm mà anh đã đi qua’. Sự ra đi của ông, dù ở tuổi 63 – một chặng đời chưa dài nhưng dày đặc trải nghiệm và cống hiến, để lại nhiều thương tiếc trong lòng bạn bè, đồng nghiệp và những người yêu mến ông.

Nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên bày tỏ rằng sự ra đi của họa sĩ Lê Thiết Cương là một mất mát lớn. Với ông, Lê Thiết Cương không chỉ là một họa sĩ tài năng mà còn là một người làm nghề nghiêm túc và trân trọng giá trị của các bậc tiền bối cũng như đồng nghiệp cùng thời. Khả năng viết của họa sĩ Lê Thiết Cương được đánh giá cao, với lối văn tinh tế, sắc sảo, thể hiện rõ chiều sâu tư duy và cá tính nghệ thuật riêng.

Lê Thiết Cương, một họa sĩ và nhà phê bình nghệ thuật nổi tiếng của Việt Nam, đã ra đi vào ngày 18/7 tại Hà Nội, để lại nhiều tiếc thương và thương tiếc trong giới văn nghệ sĩ. Phong cách hội họa độc đáo của ông, được hình thành từ sự kết hợp giữa giáo lý nhà Phật và tinh thần nghệ thuật đương đại, đã tạo nên những dấu ấn sâu đậm trong lòng công chúng và các nghệ sĩ.

Trước khi qua đời, Lê Thiết Cương đã thể hiện sự khao khát sống và yêu bằng việc tìm đến những nguồn cảm hứng từ nghệ thuật, như âm nhạc và thơ ca. Sự khao khát này đã được phản ánh trong các tác phẩm nghệ thuật của ông, từ tranh trên canvas đến tranh trên gốm và các tác phẩm điêu khắc. Ông tin rằng, sự tối giản là con đường để đạt đến sự minh triết và tinh thần trong nghệ thuật.

Lê Thiết Cương sinh ra trong gia đình có truyền thống nghệ thuật, với cha là nhà biên kịch, nhà thơ Lê Nguyên, và mẹ là nhà quay phim Đỗ Phương Thảo. Từ khi còn nhỏ, ông đã được tiếp xúc với nghệ thuật và đã học vẽ từ năm 11 tuổi. Ông tốt nghiệp khoa thiết kế mỹ thuật tại Trường Đại học Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội và đã gắn bó với nghệ thuật trong hơn nửa thế kỷ.

Phong cách hội họa của Lê Thiết Cương được đặc trưng bởi sự tối giản, tiết chế tối đa từ bố cục, đường nét đến màu sắc. Ông đã thể hiện điều này qua các tác phẩm của mình, từ tranh trên canvas đến tranh trên gốm và các tác phẩm điêu khắc. Sự tối giản trong nghệ thuật của ông không chỉ phản ánh sự tinh tế và sâu sắc của nghệ thuật mà còn thể hiện sự minh triết và tinh thần trong quan điểm của ông về nghệ thuật.

Lê Thiết Cương cũng là một nhà phê bình nghệ thuật và đã xuất bản nhiều cuốn sách về nghệ thuật, như ‘Thấy’ (2017) và ‘Trò chuyện với hội họa’ (2025). Ông đã nhận được nhiều lời khen ngợi từ giới văn nghệ sĩ về khả năng phân tích và đánh giá nghệ thuật của mình. Cuốn sách của ông không chỉ giúp người đọc hiểu hơn về nghệ thuật mà còn phản ánh sự sâu sắc và tinh tế trong quan điểm của ông về nghệ thuật.

Cuộc đời của Lê Thiết Cương đã được đánh dấu bằng nhiều mối quan hệ chặt chẽ với các nghệ sĩ và văn nhân khác. Ông được biết đến là người hào hiệp, trượng nghĩa và luôn sẵn sàng giúp đỡ bạn bè và đàn em. Ông đã tạo dựng được một mạng lưới quan hệ rộng lớn và sâu sắc trong giới văn nghệ sĩ Việt Nam.

Trước khi qua đời, Lê Thiết Cương đã hoàn thiện nhiều dự án nghệ thuật, bao gồm cả triển lãm và sách. Ông đã để lại nhiều ấn phẩm và tác phẩm nghệ thuật quý giá cho giới văn nghệ sĩ Việt Nam. Sự ra đi của ông đã để lại nhiều tiếc thương và thương tiếc, nhưng những di sản nghệ thuật của ông sẽ tiếp tục tồn tại và phát triển trong lòng công chúng và các nghệ sĩ.

Họa sĩ Lê Thiết Cương, một trong những nhân vật tiêu biểu của hội họa đương đại Việt Nam, đã qua đời vào ngày 17/7 tại Hà Nội, hưởng thọ 64 tuổi. Sự ra đi của ông đã để lại nỗi tiếc thương sâu sắc trong lòng bạn bè, giới nghệ sĩ và công chúng yêu nghệ thuật.

Lê Thiết Cương là người đã sống một cuộc đời tài hoa và phóng khoáng, luôn lạc quan và rộn ràng dù hạnh phúc riêng tư có nhiều gập ghềnh. Ông là tri kỷ của nhiều nhà văn, nhà thơ, nhà nghiên cứu, diễn viên, hoa hậu… và đã biến căn nhà số 39 Lý Quốc Sư (Hà Nội) thành điểm hẹn quen thuộc của văn nghệ sĩ cả nước.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, người bạn thân thiết của Lê Thiết Cương, đã nghẹn ngào nhớ lại giây phút tiễn biệt: ‘Khi mấy anh em chúng tôi vào bệnh viện, Cương nói: Cầm tay tôi đi. Tôi cầm tay Cương và biết đó là lần cuối. Dù các bác sĩ không thể can thiệp gì thêm, Cương vẫn nhất quyết ở lại bệnh viện với hy vọng mong manh. Cương không đầu hàng, vẫn kiên cường đối mặt với lằn ranh sinh tử, đúng như tính cách bền bỉ, bất khuất đã theo anh suốt cuộc đời.’

Nhà thơ Lê Thiếu Nhơn gọi sự ra đi ấy là ‘Lê Thiết Cương trở về miền tối giản của riêng mình’. Theo anh, từ tranh sơn dầu đến sơn mài, Lê Thiết Cương giữ vững phong cách riêng – chất liệu truyền thống, kỹ thuật truyền thống, nhưng tạo hình hiện đại, nghiêng về đồ họa, với những mảng phẳng và đậm nhạt sâu sắc.

Lê Thiết Cương đã sống một cuộc đời nghiêm khắc và cao độ trong làm nghệ thuật. Ông từng thừa nhận: ‘Một đời làm nghệ thuật vẽ được mấy tranh đẹp, nhầm lẫn, sai lầm, mò mẫm là chính, hoang mang, ảo tưởng là chính… Nhưng đó là cuộc sống – có hay có dở, có thăng có trầm và nghệ thuật cũng sinh động như vậy’.

Người nghệ sĩ ấy đã lặng lẽ rời khỏi thế gian, nhưng như nhà thơ Hữu Việt mượn lời Gabriel García Márquez để nói: ‘Người ta không chết khi trái tim ngừng đập, mà là khi bị lãng quên’. Lê Thiết Cương sẽ không bị lãng quên. Ông sẽ tiếp tục sống, qua những bức tranh, câu chữ, buổi trò chuyện nghệ thuật và trong ký ức của những người ở lại.

Ngày 17/7/2025, giới nghệ thuật và những người yêu văn hóa Việt Nam đã phải tiễn biệt họa sĩ Lê Thiết Cương, một người nghệ sĩ chân chính và đầy đam mê. Sự ra đi đột ngột của ông để lại nhiều tiếc nuối và空白 trong lòng của công chúng nghệ thuật.

Nhớ đến Lê Thiết Cương, người ta không thể không nhắc đến những câu chuyện về hội họa, những chia sẻ đau đáu về đời sống và văn hóa, cũng như sự đam mê cháy bỏng với gốm của ông. Sinh năm 1962, Lê Thiết Cương là một họa sĩ có phong cách riêng biệt, với triết lý về tối giản trong nghệ thuật. Ông đã chọn “con đường tối giản để đi về bến của mình”, như một cách để tìm kiếm sự bình yên trong cuộc sống đầy biến động.

Gốm là một chất liệu mà Lê Thiết Cương đặc biệt yêu thích và dành nhiều tâm sức để nghiên cứu và tìm hiểu. Ông đã dành nhiều thời gian để học hỏi về gốm, từ men, từ than củi, từ lò, từ nhiệt độ… cho đến việc vẽ họa tiết lên sản phẩm trước khi cho vào lò nung. Sự đam mê với gốm của ông đã dẫn đến nhiều triển lãm và hoạt động nghệ thuật đặc biệt, khiến công chúng phải trầm trồ và ngưỡng mộ.

Có thể kể đến triển lãm “Con giống” vào năm 2022 tại Bảo tàng Mỹ thuật Đà Nẵng, nơi Lê Thiết Cương cùng với một số nghệ sĩ khác đã giới thiệu những tác phẩm độc đáo và để lại nhiều dấu ấn trong đời sống mỹ thuật của Đà Nẵng. Đặc biệt, ông đã dành nhiều tâm sức để thúc đẩy sáng tạo nghệ thuật cho các nghệ sĩ trẻ, trong đó có Lê Ngọc Thuận, chủ nhân của Cococasa Gallery tại Hội An.

Với gốm, Lê Thiết Cương không chỉ thấy được cái hay và cái đẹp, mà còn thấy được sự kết nối giữa trời và người nghệ nhân. Ông đã khẳng định rằng gốm Việt Nam có giá trị cao và độc đáo, được thế giới công nhận và đánh giá cao.

Qua những hoạt động nghệ thuật của mình, Lê Thiết Cương đã để lại nhiều ân tình cho giới nghệ thuật và những người yêu văn hóa. Mặc dù ông đã ra đi, nhưng những gì ông để lại sẽ còn mãi là một phần của lịch sử nghệ thuật Việt Nam, là nguồn cảm hứng cho các thế hệ nghệ sĩ trẻ.

Trong suốt sự nghiệp của mình, Lê Thiết Cương đã có nhiều triển lãm và hoạt động nghệ thuật đáng chú ý. Một trong những triển lãm đáng nhớ là “Gốm Thiệp”, được tổ chức tại Hội An vào tháng 6 vừa qua. Đây là một triển lãm đặc biệt, với gốm là chất liệu chính, thể hiện sự tài hoa và đam mê của ông.

Lê Thiết Cương cũng đã có những chia sẻ sâu sắc về nghệ thuật và cuộc sống. Khi nói về chiếc then cửa nghệ thuật, ông đã nói rằng nó đã giữ yên được cho ngôi nhà, giữ yên được lòng người, thì mới có thể giúp cho dân tộc này đi qua được “mùa chiến tranh” để đến với hòa bình. Những tư tưởng và triết lý về nghệ thuật của ông sẽ còn mãi là một phần của di sản văn hóa Việt Nam.

Dù đã ra đi, nhưng tên tuổi và những đóng góp của Lê Thiết Cương sẽ mãi được nhớ đến như một người nghệ sĩ chân chính, một nhà tiên phong trong làng nghệ thuật Việt Nam. Những gì ông để lại sẽ tiếp tục truyền cảm hứng cho các nghệ sĩ trẻ và mãi mãi là nguồn tự hào của văn hóa Việt Nam.