Trung Quốc vừa chứng kiến một cột mốc lịch sử khi robot thông minh “Học bá01” trở thành nghiên cứu sinh tiến sĩ đầu tiên tại nước này. Robot này được chấp nhận vào chương trình nghiên cứu sinh tiến sĩ ngành Kịch nghệ và Điện ảnh tại Học viện Sân khấu Thượng Hải, niên khóa 2025-2026.

“Học bá01” được mô tả là một “Nghệ sĩ biểu diễn thông minh hiện thân”, “Người sáng tạo thuật toán Opera”, “Nhà khám phá nghệ thuật và công nghệ” và “Người kế thừa Opera Kỹ thuật số”. Sự ra đời của robot này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc tích hợp trí tuệ nhân tạo vào lĩnh vực nghệ thuật.

Về mặt hình dạng vật lý, “Học bá01” được tối ưu hóa từ robot “Walker2”, với chiều cao 1,75 mét và nặng khoảng 30 kg. Chương trình giảng dạy của robot này sẽ bao gồm các mô-đun cơ bản, nghệ thuật, hệ thống và nhiệm vụ, liên quan đến các lĩnh vực như nhận thức và mô hình hóa nhận thức, hợp nhất dữ liệu đa phương thức và đánh giá kết quả dưới dạng “bảo vệ luận án”.

Công ty TNHH Robot Droid Thượng Hải, đơn vị chế tạo người máy, cho biết “Học bá01” sẽ được đào tạo chuyên sâu về hí khúc, biểu diễn, biên kịch, thiết kế sân khấu… cũng như nghiên cứu về sản xuất hí kịch dựa trên mạng LSTM. Robot này cũng sẽ có cơ hội học tập tại Phòng thí nghiệm trọng điểm “AI + Nghệ thuật biểu diễn” và Phòng thí nghiệm trọng điểm về Đổi mới tích hợp Nghệ thuật biểu diễn kỹ thuật số của Bộ Văn hóa và Du lịch Trung Quốc.

Sự kiện này đánh dấu một thử nghiệm giáo dục đột phá, hướng đến việc tích hợp trí tuệ nhân tạo tạo sinh vào sáng tác kịch nghệ và đưa trí thông minh hiện thân vào đào tạo biểu diễn chuyên biệt. Việc “Học bá01” trở thành nghiên cứu sinh tiến sĩ robot thông minh đầu tiên của Trung Quốc mở ra một cuộc khám phá liên ngành mới về “sự kết hợp giữa công nghệ và nghệ thuật”. Trong suốt 4 năm tới, “Học bá01” sẽ tham gia vào các lớp học cùng các nghiên cứu sinh tiến sĩ người thật, hứa hẹn sẽ mang lại những kết quả nghiên cứu thú vị và đột phá.

Với khả năng nhận thức và xử lý thông tin như con người, “Học bá01” sẽ là một thành viên quan trọng trong cộng đồng nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Học viện Sân khấu Thượng Hải. Sự hiện diện của robot này cũng đặt ra những câu hỏi về tương lai của nghệ thuật và công nghệ, cũng như khả năng hợp tác giữa con người và máy móc trong lĩnh vực sáng tạo.

Trong thời đại công nghệ số hiện nay, nhiều ngành học đang có cơ hội phát triển mạnh mẽ và được dự đoán sẽ bùng nổ trong 10-20 năm tới. Công nghệ không chỉ là lĩnh vực của những ngành học như Khoa học máy tính, Khoa học dữ liệu, Công nghệ robot hay Kỹ thuật phần mềm, mà còn có những ngành học khác tưởng chừng không liên quan trực tiếp đến công nghệ nhưng lại đang âm thầm hưởng lợi và mở ra cơ hội nghề nghiệp rộng lớn.

Có 5 ngành học đang “hưởng ké” nhưng lại mở ra cơ hội nghề nghiệp rộng lớn, thậm chí còn dễ tiếp cận hơn với nhiều học sinh phổ thông không thiên về kỹ thuật nặng. Đó là các ngành: Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng, Marketing số, Ngôn ngữ học tính toán, Thiết kế trải nghiệm người dùng (UX/UI) và Tâm lý học.

Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng là ngành đã trải qua một sự thay đổi lớn khi AI và dữ liệu lớn được áp dụng vào mọi khâu từ dự báo nhu cầu, theo dõi hàng hóa, quản lý tồn kho cho tới tối ưu tuyến đường. Các chuyên viên logistics hiểu công nghệ vừa giỏi quản lý vận hành, vừa có tư duy số hóa đang có cơ hội phát triển lớn.

Marketing số (Digital Marketing) trở thành điểm giao thoa thú vị giữa tư duy sáng tạo và kỹ năng phân tích dữ liệu. Người làm marketing buộc phải hiểu dữ liệu và biết cách phân tích tệp khách hàng, tối ưu chiến dịch bằng công nghệ. Đây là một cơ hội nghề nghiệp rộng lớn cho những ai muốn kết hợp giữa nghệ thuật và công nghệ.

Ngôn ngữ học tính toán vốn nằm giao thoa giữa Ngôn ngữ học và Khoa học máy tính bỗng trở thành mảnh đất màu mỡ nhờ sự phát triển mạnh mẽ của AI. Sinh viên ngành này học về cấu trúc ngôn ngữ, dịch máy, phân tích cảm xúc, gán nhãn văn bản, xây dựng chatbot… và có thể tìm hiểu thêm về ngành học này để khám phá các cơ hội nghề nghiệp.

Thiết kế trải nghiệm người dùng (UX/UI) hiện nay không chỉ còn là “mỹ thuật số”, mà đã phát triển thành lĩnh vực nghiên cứu hành vi, phân tích thói quen và thử nghiệm trên nền tảng dữ liệu lớn. Để biết thêm thông tin về ngành UX/UI, bạn có thể tham khảo các khóa học trực tuyến và các nguồn tài liệu chuyên ngành.

Tâm lý học hiện đại đang ngày càng gắn chặt với công nghệ. Các chuyên gia tâm lý hiểu cách con người suy nghĩ và phản ứng đang có cơ hội phát triển lớn trong lĩnh vực công nghệ, giáo dục, trị liệu… và nhiều lĩnh vực khác. Nếu bạn quan tâm đến ngành Tâm lý học, có thể thăm các trang web của các tổ chức tâm lý học để tìm hiểu thêm về ngành học này.

Những ngành học này có thể không quá “kỹ thuật”, nhưng nếu được đào tạo bài bản và cập nhật công nghệ thường xuyên, bạn sẽ trở thành nhân sự mà cả thị trường đang khao khát vì vừa hiểu con người, vừa biết cách dùng công nghệ để phục vụ con người.

Trong những năm gần đây, robot đã ngày càng khẳng định vị trí của mình trên sàn diễn thời trang, không chỉ còn là đạo cụ sân khấu mà đã trở thành ‘đồng nghiệp’ của người mẫu. Từ những bước đầu tiên của robot Ameca tại Tuần lễ Thời trang Milan đến sự xuất hiện của Unitree G1 tại Tuần lễ Thời trang Thượng Hải, robot đang mở ra một kỷ nguyên mới trong ngành thời trang.

Sự phát triển của robot trên sàn diễn bắt đầu từ những năm 1990, khi Thierry Mugler giới thiệu bộ suit Robot Couture bằng kim loại và nhựa dẻo trong suốt năm 1995. Bốn năm sau, Alexander McQueen đã đưa ra câu trả lời về việc liệu máy móc có thể trở thành chủ thể nghệ thuật trên sàn diễn khi dùng hai cánh tay robot công nghiệp phun sơn trực tiếp lên bộ váy trắng của Shalom Harlow.

Những năm 2000-2010, các nhà mốt như Hussein Chalayan và Chanel tiếp tục đẩy xa biên giới giữa thời trang và công nghệ khi trình diễn những bộ sưu tập với drone, robot hình stormtrooper, và trang phục biến hình với điều khiển từ xa. Tuy nhiên, phần lớn những lần xuất hiện của robot trên sàn diễn giai đoạn này vẫn mang nặng tính biểu tượng và hiệu ứng thị giác, hơn là một sự phối hợp thực sự giữa người và máy.

Đến nay, robot đã trở thành một phần quan trọng của sàn diễn thời trang. Các thương hiệu đã bắt đầu coi robot là đối tác sáng tạo, một người mẫu hay người dẫn chuyện. Điều này tạo ra những cuộc giao thoa sống động giữa máy móc và con người, xóa bỏ giai đoạn trình diễn một chiều của robot thuở trước.

Robot có thể sẽ trở thành đại sứ thương hiệu, những humanoid như Ameca có thể được lập trình để giao tiếp trực tiếp với khách hàng tại các cửa hàng flagship, đóng vai trò người mẫu AI hoặc đại sứ thương hiệu di động. Sàn diễn thực tế ảo lai (phygital) được cho là sẽ phát triển mạnh mẽ, các show diễn tương lai sẽ kết hợp người mẫu thật, robot và các nhân vật ảo (digital avatars), sử dụng công nghệ AR/VR để tạo ra trải nghiệm trình diễn đa chiều và cá nhân hóa.

Robot sẽ ngày càng tham gia sâu hơn vào quá trình thiết kế, trở thành cộng sự đắc lực của con người, từ phác thảo, dựng mẫu, đến thử nghiệm chất liệu theo các quy trình tự động hóa cao. Điều này mở ra tiềm năng cá nhân hóa thời trang theo thời gian thực ngay tại sàn diễn.

Trong chiến lược phát triển thời trang bền vững, việc sử dụng robot để mô phỏng người mẫu thật trong các buổi thử nghiệm có thể giúp giảm thiểu sản xuất mẫu vật lý, hạn chế lãng phí chất liệu. Các studio sáng tạo đang nghiên cứu phát triển ‘Digital Twin Robot’ – những robot mô phỏng thông số cơ thể người mẫu để thử trang phục theo thời gian thực, giảm thiểu tác động môi trường ngay từ khâu thiết kế.

Robot đang trở thành một phần không thể thiếu trong ngành thời trang, không chỉ là câu chuyện của vải vóc, thời trang hiện nay còn là sân khấu của công nghệ. Sự hợp tác giữa các nhà thiết kế thời trang, kỹ sư robot, nghệ sĩ biểu diễn và nhà lập trình AI sẽ tái định nghĩa trải nghiệm runway, đưa sàn diễn trở thành một không gian giao thoa giữa hiện thực và tương lai.

Cảnh sát Hong Kong đang tích cực triển khai các công nghệ tiên tiến nhằm nâng cao hiệu quả trong phòng chống tội phạm và thực thi pháp luật. Lực lượng này đang đẩy mạnh hiện đại hóa hoạt động bằng cách ứng dụng khoa học công nghệ vào công tác.

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, ông Joe Chow Yat-ming, người đứng đầu lực lượng cảnh sát Hong Kong, đã tiết lộ về các nỗ lực của họ trong việc thử nghiệm và triển khai nhiều công nghệ hiện đại. Một số công nghệ đáng chú ý bao gồm chương trình thử nghiệm robot cảnh khuyển tại các buồng giam, mở rộng tuần tra bằng thiết bị bay không người lái và lắp đặt thêm camera giám sát trên đường phố.

Robot cảnh khuyển đang được thử nghiệm để đánh giá khả năng ứng dụng trong thực tế. Lực lượng cảnh sát Hong Kong dự kiến sẽ mở rộng triển khai thiết bị này cho các hoạt động tuần tra tại địa điểm công cộng và hỗ trợ nhiệm vụ đảm bảo an ninh tại các sự kiện quy mô lớn.

Về chương trình tuần tra bằng thiết bị bay không người lái, ông Chow cho biết lực lượng cảnh sát đã thực hiện 31 chuyến bay tuần tra tại khu vực Tây Cửu Long và 197 chuyến tại rìa phía Bắc thành phố. Các đợt tuần tra này đã giúp phát hiện nhiều vụ việc, bao gồm tàng trữ ma túy và trộm cắp, với nhiều nghi phạm đã bị bắt giữ. Mục tiêu của cảnh sát Hong Kong là mở rộng hoạt động tuần tra bằng thiết bị bay không người lái tới nhiều khu vực hơn vào cuối năm 2025.

Ngoài ra, dự án lắp đặt camera giám sát ‘SmartView’ cũng đang được triển khai mạnh mẽ. Ông Joe Chow Yat-ming cho biết lực lượng cảnh sát vẫn đặt mục tiêu hoàn thành việc triển khai 2.000 cụm camera trên toàn thành phố vào cuối năm nay. Mỗi cụm bao gồm khoảng 2 đến 3 camera, tương đương khoảng 5.000 thiết bị sẽ được lắp đặt.

Theo số liệu thống kê, nhiều loại tội phạm đường phố đã giảm đáng kể sau khi chương trình camera giám sát được triển khai. Mức giảm lên đến 42% đối với các loại tội phạm như trộm cắp, móc túi, cướp và cố ý gây thương tích.

Công nghệ nhận diện khuôn mặt cũng đang nhận được sự quan tâm đáng kể từ phía công chúng. Tuy nhiên, hiện lực lượng cảnh sát vẫn chưa có lộ trình cụ thể cho việc tích hợp trí tuệ nhân tạo vào hệ thống camera giám sát.

Ông Joe Chow Yat-ming nhấn mạnh rằng công nghệ có thể hỗ trợ giải quyết bài toán nhân lực, nhưng không đồng nghĩa với việc máy móc sẽ thay thế hoàn toàn con người. Công nghệ và con người cần được kết hợp hài hòa để bổ trợ cho nhau, qua đó nâng cao hiệu quả tổng thể trong công tác thực thi pháp luật.