Công trình nghiên cứu “Sân khấu cải lương TP HCM giai đoạn 1975 – 2025” là nỗ lực của Hội Sân khấu TP HCM nhằm ghi lại và tôn vinh chặng đường phát triển của loại hình nghệ thuật đặc trưng Nam Bộ.

NSND Trịnh Kim Chi, Mỹ Uyên quảng bá sách “Sân khấu cải lương TP HCM giai đoạn 1975 – 2025”

Cuốn sách do NSND Trần Minh Ngọc và NSND Trần Ngọc Giàu làm chủ biên, tập hợp hơn 100 bài viết chuyên sâu về các khía cạnh của sân khấu cải lương tại TP HCM từ năm 1975 đến 2025. Công trình được chia thành 9 nhóm đề tài lớn, bao gồm lý luận – phê bình, tác giả – đạo diễn, biểu diễn – âm nhạc, đào tạo, truyền thông và công tác tổ chức sân khấu cải lương.

Đạo diễn Tôn Thất Cần – Phó Chủ tịch thường trực Hội Sân khấu TP HCM – người rất tâm huyết với công trình của Hội Sân khấu TP HCM

NSND Trần Minh Ngọc cho biết công trình này tiếp nối quyển “Cải lương Sài Gòn 1955–1975” và là lời tri ân đến các thế hệ nghệ sĩ cải lương TP HCM. Với hơn 200 hình ảnh tư liệu màu và đen trắng, cuốn sách cung cấp cái nhìn tổng quan và sâu sắc về sự phát triển của sân khấu cải lương tại TP HCM qua các giai đoạn.

Tác giả Nguyễn Anh Kiệt và đạo diễn Mỹ Phượng

NSND Trần Ngọc Giàu nhấn mạnh rằng công trình không chỉ nhằm ghi lại ký ức mà còn mở ra hướng nghiên cứu, đào tạo và phát triển cải lương một cách nghiêm túc hơn. Cuốn sách là tài liệu tham khảo quý giá cho các thế hệ nghệ sĩ và nhà nghiên cứu.

NSND Trần Ngọc Giàu (phải) và Đạo diễn – Thạc sĩ Thanh Hiệp

NSND Trịnh Kim Chi và NSND Mỹ Uyên đều đánh giá cao ý nghĩa của cuốn sách. NSND Trịnh Kim Chi cho rằng sách là món quà ý nghĩa cho lớp nghệ sĩ trẻ, giúp họ hiểu và giữ gìn giá trị cốt lõi của cải lương. NSND Mỹ Uyên nhấn mạnh rằng cải lương không chỉ là nghệ thuật mà còn là ký ức của một vùng đất, và cuốn sách giúp chúng ta hiểu vì sao cần giữ lấy ký ức đó.

Công trình “Sân khấu cải lương TP HCM giai đoạn 1975 – 2025” sẽ được ra mắt chính thức vào sáng 8-7 tại Đường sách TP HCM, với sự tham gia của nhiều nghệ sĩ cải lương nổi tiếng và các nhà nghiên cứu. Cuốn sách không chỉ là một công trình nghiên cứu mà còn là lời kêu gọi hành động để bảo tồn và phát triển loại hình nghệ thuật đặc trưng này.

Sân khấu Cải lương Mới Đại Việt vừa tổ chức buổi họp mặt mừng công vở tuồng cổ “Câu thơ yên ngựa”, thu hút sự tham gia của nhiều nghệ sĩ tên tuổi.

Từ trái sang: NS Minh Trường, đạo diễn Hoa Hạ, NS Hoàng Chương, Nhã Thy, Biện Thy

NSND Quế Trân chia sẻ: “Buổi họp mặt hôm nay là một dịp để chúng tôi cùng nhau nhìn lại hành trình đã qua và tiếp tục thúc đẩy sáng tạo để mang lại nhiều vở diễn hay cho khán giả.” Cô bày tỏ niềm vui và tự hào khi thấy sân khấu cải lương sử Việt vẫn được gìn giữ và lan tỏa.

Từ trái sang: NSND Quế Trân, NSƯT Tú Sương, Võ Minh Lâm và đạo diễn NSƯT Hoa Hạ

Ông bầu Hoàng Song Việt cho biết “Câu thơ yên ngựa” là một trong những dự án thành công nhất của ông và sẽ được tái diễn thêm 2 suất nữa để đáp ứng nhu cầu của khán giả.

Đạo diễn NSƯT Hoa Hạ, người dàn dựng cả “Câu thơ yên ngựa” và “Gánh cỏ sông Hàn”, nhấn mạnh rằng việc Việt hóa những tích tuồng cổ là một phần quan trọng trong công việc của cô.

NSƯT đạo diễn Hoa Hạ, NS KIm Ngân, NSƯT Tú Sương, NSND Quế Trân và ông bầu Hoàng Song Việt

NSƯT Tú Sương đại diện cho các nghệ sĩ của gia tộc Minh Tơ bày tỏ lòng biết ơn công chúng và hy vọng tiếp tục cống hiến cho nghệ thuật cải lương.

NSƯT Võ Minh Lâm cũng bày tỏ sự biết ơn đến đạo diễn Hoa Hạ và ông bầu Hoàng Song Việt vì đã tạo điều kiện cho anh và các nghệ sĩ trẻ phát triển tài năng.

Ông bầu Hoàng Song Việt phát biểu cảm ơn ê kíp nghệ sĩ

Sàn diễn cải lương gần đây đã chứng kiến sự trở lại ấn tượng với hàng loạt vở kinh điển được tái diễn, như “Đời cô Lựu”, “Khách sạn Hào Hoa”, “Người ven đô”. Sự kiện này không chỉ gợi nhớ về một thời kỳ hoàng kim của nghệ thuật cải lương mà còn mang đến một làn gió mới cho loại hình nghệ thuật truyền thống này.

Khơi dậy sức sống mới cho cải lương

Các vở diễn như “Hàn Mặc Tử” của sân khấu Vũ Luân và “Lan và Điệp” của NSND Thanh Ngân đã thể hiện sự sáng tạo và đổi mới trong cách dàn dựng, kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại. Điều này giúp giữ gìn bản sắc riêng của cải lương đồng thời tạo cơ hội cho diễn viên trẻ thử sức với các vai diễn kinh điển.

NSND Minh Vương chuẩn bị trang phục cho nghệ sĩ Nguyễn Văn Khởi

Các sân khấu cải lương ngoài công lập như Sen Việt, Cải lương Mới Đại Việt, Chí Linh – Vân Hà đang trở thành bệ phóng cho lớp diễn viên trẻ thể hiện năng lực. Việc tái diễn các vở kinh điển không chỉ giúp giữ gìn di sản văn hóa mà còn tạo điều kiện cho thế hệ trẻ tiếp cận và yêu thích cải lương.

Nâng cao năng lực đạo diễn trẻ

Nhiều đạo diễn trẻ đang xem việc tái dựng vở kinh điển là cơ hội để rèn giũa nghề nghiệp và khẳng định dấu ấn cá nhân. Họ đang thử nghiệm những cách kể mới, kết hợp yếu tố hiện đại vào ngôn ngữ cải lương truyền thống.

Việc tái dựng những vở kinh điển đòi hỏi sự hiểu biết sâu về kịch bản, bối cảnh và phong cách biểu diễn. Đồng thời, cần nắm bắt thị hiếu khán giả để điều chỉnh và làm mới nội dung mà không làm mất đi chất cải lương.

Để duy trì “phong độ” và thu hút khán giả, cần có sự hỗ trợ từ các cơ quan quản lý văn hóa, từ việc hỗ trợ chi phí đến chiến lược truyền thông. Sự kết hợp giữa các đạo diễn gạo cội và lớp kế cận đang tạo nên mô hình “truyền nghề thực chiến” hiệu quả.