Các hành động gần đây của Israel tại Gaza và Syria đã gây ra sự ngạc nhiên và không hài lòng cho Tổng thống Mỹ Donald Trump. Một quan chức Nhà Trắng cho biết: “Ông ấy ném bom mọi nơi mọi lúc”. Điều này có thể làm suy yếu những nỗ lực của Tổng thống Trump trong việc giải quyết các vấn đề khu vực.

Tuần trước, Israel đã tiến hành một cuộc tấn công vào Nhà thờ Công giáo duy nhất ở Gaza, gây ra phản ứng tiêu cực từ Tổng thống Mỹ. Ông Trump đã gọi điện cho Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu để bày tỏ sự bất bình và yêu cầu nhà lãnh đạo Israel đưa ra một tuyên bố gọi cuộc tấn công là một sai lầm.

Ngoài ra, Israel cũng đã thực hiện các cuộc không kích vào các tòa nhà chính phủ ở thủ đô Damascus của Syria, đúng vào thời điểm chính quyền của ông Trump đang nỗ lực tái thiết quốc gia bị chiến tranh tàn phá này. Nhà Trắng lo ngại về các quyết định của Thủ tướng Netanyahu ở Syria.

Đặc phái viên Mỹ tại Syria Tom Barrack đã yêu cầu Israel ngừng các cuộc tấn công vào Syria để tạo điều kiện cho ngoại giao, và Israel đã đồng ý. Tuy nhiên, đến ngày thứ Tư, Israel đã thực hiện các cuộc tấn công quy mô lớn vào Syria, bao gồm cả các trụ sở quân sự và gần dinh tổng thống.

Israel cho biết họ hành động để ủng hộ người Druze, một cộng đồng đông đảo ở Israel và được coi là một nhóm thiểu số trung thành, với nhiều người đang phục vụ trong quân đội Israel. Tuy nhiên, Ả Rập Xê Út và Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã phàn nàn với Nhà Trắng về các hành động của Israel.

Hồi tháng trước, trong một bài phát biểu công khai, ông Trump đã bày tỏ sự thất vọng đối với Israel khi nước này lên kế hoạch một cuộc không kích lớn để đáp trả vụ Iran phóng một tên lửa duy nhất sau khi lệnh ngừng bắn chấm dứt cuộc chiến kéo dài 12 ngày có hiệu lực.

Gần đây, ông Trump dường như đã thân thiết hơn với Thủ tướng Israel Netanyahu. Trong một bữa tối tại Phòng Xanh của Nhà Trắng hồi đầu tháng này, ông Netanyahu đã gây ấn tượng mạnh khi trình bày bức thư ông viết để đề cử ông Trump cho giải Nobel hòa bình.

Một số Ngoại trưởng của 25 quốc gia phương Tây cũng đã lên án Israel vì cung cấp “nhỏ giọt” hàng viện trợ cho dải Gaza. Hơn 1.000 người đã thiệt mạng khi tìm kiếm cứu trợ nhân đạo tại đây kể từ cuối tháng 5. Theo các tổ chức nhân quyền, tình hình nhân đạo ở Gaza đang trở nên nghiêm trọng và cần được quan tâm gấp.

Các chuyên gia nhận định rằng, những hành động gần đây của Israel có thể làm suy yếu mối quan hệ giữa Mỹ và Israel, cũng như ảnh hưởng đến các nỗ lực hòa bình ở khu vực. Tổng thống Trump đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc giải quyết các vấn đề khu vực, và các hành động của Israel có thể làm tăng thêm khó khăn cho ông.

Mặc dù vậy, vẫn chưa rõ liệu các hành động của Israel sẽ ảnh hưởng như thế nào đến mối quan hệ giữa Mỹ và Israel trong tương lai. Nhà Trắng vẫn chưa đưa ra tuyên bố chính thức về vấn đề này.

Ngày 23/7, một nhóm quan chức Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ đã có cuộc thảo luận với chính quyền lâm thời Syria về việc hỗ trợ quân sự và biện pháp đối phó với các nhóm vũ trang mà Damascus coi là khủng bố, trong đó có tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Các quan chức cho biết Thổ Nhĩ Kỳ đang tích cực hỗ trợ đào tạo, tư vấn và cung cấp kỹ thuật để tăng cường năng lực quốc phòng của Syria. Thổ Nhĩ Kỳ từ lâu đã bày tỏ sẵn sàng giúp đỡ Damascus trong lĩnh vực này.

Căng thẳng ở miền nam Syria leo thang vào cuối tuần trước khi xảy ra đụng độ dữ dội giữa các bộ lạc Bedouin và dân quân Druze ở tỉnh Sweida. Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) sau đó đã tiến hành không kích vào các đoàn xe của quân đội chính phủ ở Sweida và trụ sở Bộ Quốc phòng Syria, với lý do bảo vệ cộng đồng Druze.

Đặc phái viên Mỹ phụ trách vấn đề Syria, Tom Barrack, ngày 19/7 đã công bố lệnh ngừng bắn do Mỹ làm trung gian, theo đó lực lượng chính phủ Syria sẽ được phép tiến vào Sweida để chấm dứt giao tranh giữa người Druze và người Bedouin.

Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ mạnh mẽ chính phủ lâm thời Syria do Tổng thống Ahmad al-Sharaa lãnh đạo và đang tìm kiếm thỏa thuận quốc phòng với Syria. Thỏa thuận này được cho là có điều khoản cho phép Ankara mở căn cứ quân sự trên lãnh thổ nước láng giềng.

Ankara cũng ủng hộ thỏa thuận đạt được giữa chính phủ Syria và Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) do người Kurd lãnh đạo, trong đó sáp nhập nhóm này vào quân đội. Tuy nhiên, quá trình thực thi thỏa thuận đang bị đình trệ do bất đồng về vấn đề SDF sẽ là đơn vị độc lập hay bị giải thể hoàn toàn.

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ, Hakan Fidan, ngày 22/7 đã cảnh báo dân quân người Kurd và các nhóm vũ trang khác tại Syria không nên lợi dụng căng thẳng để đòi tự trị. Ông tuyên bố bất cứ nỗ lực nào nhằm chia rẽ Syria sẽ bị coi là mối đe dọa trực tiếp đến an ninh quốc gia của Thổ Nhĩ Kỳ và có thể khiến nước này can thiệp quân sự.

Chính phủ lâm thời Syria, do các nhóm Hồi giáo lãnh đạo, đã chính thức yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ hỗ trợ để tăng cường năng lực phòng vệ của họ. Thông tin này được các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ chia sẻ với hãng tin AP vào ngày 23/7 vừa qua. Yêu cầu hỗ trợ này xuất phát từ tình hình an ninh phức tạp tại Syria sau các vụ bạo lực sắc tộc trong hai tuần qua, làm căng thẳng leo thang và thu hút sự can thiệp của Israel.

Tình hình an ninh tại Syria đang trở nên ngày càng phức tạp, đặc biệt là tại tỉnh al-Suwayda, miền Nam Syria, nơi chứng kiến các cuộc đụng độ dữ dội giữa người Bedouin theo dòng Sunni và các tay súng Druze. Các cuộc xung đột này đã kéo theo phản ứng từ Israel, với các cuộc không kích nhắm vào lực lượng chính phủ Syria. Lực lượng này được cho là đã mở cuộc tấn công tại al-Suwayda để hỗ trợ người Bedouin. 심지어 Bộ Quốc phòng Syria tại thủ đô Damascus cũng trở thành mục tiêu của các cuộc không kích của Israel, với lý do bảo vệ cộng đồng Druze.

Các quan chức Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ tiết lộ rằng Syria cũng đề nghị được hỗ trợ để chống lại các tổ chức khủng bố, trong đó có tổ chức Nhà nước Hồi giáo (ISIS). Thổ Nhĩ Kỳ, từ lâu đã bày tỏ sẵn sàng hỗ trợ Syria, hiện đang xúc tiến việc cung cấp huấn luyện, tư vấn và hỗ trợ kỹ thuật để giúp Syria tăng cường năng lực quốc phòng.

Một đoạn video lan truyền trên mạng xã hội gần đây cho thấy một đoàn xe tải chở các xe thiết giáp chở quân Ejder6x6 hoàn toàn mới, do công ty Nurol Makina của Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất, đang di chuyển ở miền Bắc Syria. Thông tin cho biết những xe thiết giáp này đã được bàn giao cho quân đội Syria.

Thổ Nhĩ Kỳ, vốn ủng hộ mạnh mẽ chính phủ Syria do Tổng thống Ahmad al-Sharaa đứng đầu, đang theo đuổi một thỏa thuận hợp tác quốc phòng mang tính chiến lược với Syria. Thoả thuận này được cho là có thể bao gồm việc thiết lập các căn cứ quân sự trên lãnh thổ Syria, bao gồm cả căn cứ lục quân, không quân và hải quân của Thổ Nhĩ Kỳ.

Tuy nhiên, Israel đã lên tiếng cảnh báo rằng họ sẽ không chấp nhận sự hiện diện quân sự mở rộng của Thổ Nhĩ Kỳ tại Syria. Israel thậm chí đã tiến hành không kích vào một số địa điểm mà các sĩ quan Thổ Nhĩ Kỳ từng khảo sát để xây dựng căn cứ tại khu vực ven biển và miền Trung Syria. Bất chấp điều đó, những phát biểu gần đây của giới chức Thổ Nhĩ Kỳ cho thấy Ankara vẫn kiên quyết thực hiện các kế hoạch của mình tại Syria.

Hiện vẫn chưa rõ Israel sẽ phản ứng như thế nào trước những bước đi của Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng có khả năng cao là quân đội Israel sẽ tấn công bất kỳ loại vũ khí tiên tiến nào mà Thổ Nhĩ Kỳ cung cấp cho Syria, bao gồm UAV và các hệ thống phòng không.

Mối quan hệ giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu gần đây đang trải qua một giai đoạn căng thẳng, theo các nguồn tin. Mặc dù hai quốc gia là đồng minh thân cận, nhưng sự ngờ vực và thiếu gần gũi trong mối quan hệ cá nhân giữa hai nhà lãnh đạo đã khiến tình hình trở nên phức tạp.

Thông tin mới nhất cho thấy Tổng thống Trump đã có phản ứng tiêu cực trước vụ Israel tấn công nhà thờ Công giáo duy nhất ở Dải Gaza và các cuộc không kích của Israel tại Syria. Đặc biệt, phản ứng của ông Trump đến trong bối cảnh chính quyền Mỹ đang nỗ lực tái thiết quốc gia này. Tổng thống Trump đã gọi điện cho Thủ tướng Netanyahu để bày tỏ sự không hài lòng và yêu cầu thừa nhận các cuộc không kích là sai lầm.

Việc này cho thấy mối quan hệ giữa hai nhà lãnh đạo đang gặp thách thức. Chuyến thăm Washington của ông Netanyahu không mang lại bước tiến về thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza, khiến Tổng thống Trump ngày càng lo ngại về tình hình ở Gaza. Thông điệp của Tổng thống Trump về cuộc xung đột ở Trung Đông là chấm dứt cảnh giết chóc và ông muốn thấy hòa bình ở khu vực này.

Chính quyền Trump cũng nỗ lực đưa viện trợ vào Gaza, nhưng nhiều nước phương Tây đã lên án Israel vì hạn chế hàng viện trợ vào dải đất này. Điều này đặt ra câu hỏi về vai trò của Mỹ trong việc giải quyết xung đột và đảm bảo hỗ trợ nhân đạo cho người dân tại khu vực.

Trước những diễn biến phức tạp này, cộng đồng quốc tế đang theo dõi chặt chẽ tình hình quan hệ giữa Mỹ và Israel cũng như tình hình xung đột tại Trung Đông. Hòa bình và ổn định tại khu vực vẫn là mục tiêu hàng đầu, và các bên liên quan đang được kêu gọi kiềm chế và hợp tác để đạt được mục tiêu chung này.

https://www.whitehouse.gov và https://www.israel.gov.il cung cấp thêm thông tin về chính sách và quan hệ đối ngoại của Mỹ và Israel.