Chứng Rối Loạn Tiền Bạc: Một Vấn Đề Phổ Biến Trong Giới Trẻ

Chứng rối loạn tiền bạc, hay còn gọi là “money dysmorphia”, đang ngày càng trở thành một vấn đề phổ biến, đặc biệt là trong giới trẻ. Tình trạng này xảy ra khi một người có cái nhìn sai lệch hoặc méo mó về tài chính của mình, dẫn đến cảm giác bất an hoặc thiếu thốn về tiền bạc, ngay cả khi cuộc sống của họ vẫn bình ổn. Điều này có thể gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống hàng ngày và sức khỏe tinh thần của một người.

Nguyên Nhân Của Chứng Rối Loạn Tiền Bạc

Các chuyên gia tài chính và tâm lý học cho biết rằng chứng rối loạn tiền bạc có thể bắt nguồn từ nhiều lý do khác nhau. Một trong những nguyên nhân phổ biến là khủng hoảng do tiền bạc trong quá khứ, áp lực xã hội hoặc có thể bắt nguồn sâu xa từ quá trình nuôi dạy thời thơ ấu. Ngoài ra, chứng rối loạn tiền bạc cũng có thể thể hiện qua các dấu hiệu như luôn lo lắng về việc không có đủ tiền, ám ảnh về những khoản chi tiêu nhỏ nhặt, né tránh mọi hình thức chi tiêu, so sánh tình hình tài chính với người khác, tránh nói chuyện về tiền bạc vì lo lắng, cảm thấy tội lỗi hoặc xấu hổ sau khi chi tiêu.

Các dấu hiệu của chứng rối loạn tiền bạc

Các chuyên gia tài chính và tâm lý học đã chỉ ra một số dấu hiệu của chứng rối loạn tiền bạc. Một số dấu hiệu phổ biến bao gồm:

– Luôn lo lắng về việc không có đủ tiền: Đây là một trong những dấu hiệu phổ biến nhất của chứng rối loạn tiền bạc.

– Ám ảnh về những khoản chi tiêu nhỏ nhặt: Người mắc chứng rối loạn tiền bạc thường có xu hướng ám ảnh về những khoản chi tiêu nhỏ nhặt và cảm thấy không thoải mái khi phải chi tiêu.

– Né tránh mọi hình thức chi tiêu: Một số người mắc chứng rối loạn tiền bạc thường né tránh mọi hình thức chi tiêu để giảm thiểu cảm giác lo lắng và bất an.

– So sánh tình hình tài chính với người khác: Người mắc chứng rối loạn tiền bạc thường có xu hướng so sánh tình hình tài chính của mình với người khác, điều này có thể dẫn đến cảm giác không an toàn và tự ti.

– Tránh nói chuyện về tiền bạc vì lo lắng: Người mắc chứng rối loạn tiền bạc thường tránh nói chuyện về tiền bạc vì lo lắng về việc bị đánh giá hoặc phán xét.

– Cảm thấy tội lỗi hoặc xấu hổ sau khi chi tiêu: Một số người mắc chứng rối loạn tiền bạc thường cảm thấy tội lỗi hoặc xấu hổ sau khi chi tiêu, điều này có thể dẫn đến cảm giác không thoải mái và stress.

Nguyên Nhân Phát Sinh Chứng Rối Loạn Tiền Bạc

Nguyên nhân của chứng rối loạn tiền bạc có thể phát sinh từ nhiều nguồn khác nhau. Một trong những nguyên nhân phổ biến là các vấn đề về bất ổn kinh tế, văn hóa so sánh, hối hả gia tăng, chấn thương trong quá khứ và các khuynh hướng cá nhân. Các thế hệ trẻ có khả năng mắc chứng rối loạn tiền bạc cao hơn so với các thế hệ trước do dành nhiều thời gian trên mạng xã hội, nơi họ thường xuyên tiếp xúc với những hình ảnh về cuộc sống sang chảnh và du lịch khắp nơi.

Tình Hình Tại Việt Nam

Tại Việt Nam, thời lượng sử dụng mạng xã hội trung bình mỗi ngày của giới trẻ là 7 giờ, một con số đáng báo động. Việc tiếp xúc thường xuyên với mạng xã hội có thể làm gia tăng nguy cơ rối loạn tiền bạc. Các chuyên gia khuyến cáo rằng giới trẻ cần có cái nhìn trung thực về tài chính, đặt mục tiêu rõ ràng, lập kế hoạch và quan trọng nhất là luôn để mắt tới tài chính.

Giải Pháp Đối Phó Với Chứng Rối Loạn Tiền Bạc

Để đối phó với chứng rối loạn tiền bạc, các chuyên gia tài chính và tâm lý học khuyên rằng mọi người cần xem tiền là công cụ, xác định nguồn cơn lo lắng, thay đổi góc nhìn, cẩn thận với mạng xã hội, đánh giá thực trạng tài chính cá nhân, học cách biết ơn và xóa bỏ sớm các “điểm mù” về tài chính. Bình thường hóa các cuộc trò chuyện về tiền bạc và tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia trị liệu hoặc cố vấn tài chính cũng là những cách giúp giải quyết chứng rối loạn tiền bạc. Bằng cách áp dụng những giải pháp này, mọi người có thể giảm thiểu được cảm giác lo lắng và bất an về tiền bạc, từ đó cải thiện sức khỏe tinh thần và chất lượng cuộc sống.

Kết Luận

Chứng rối loạn tiền bạc đang trở thành một vấn đề phổ biến trong giới trẻ. Để giải quyết vấn đề này, mọi người cần có cái nhìn trung thực về tài chính, đặt mục tiêu rõ ràng, lập kế hoạch và quan trọng nhất là luôn để mắt tới tài chính. Bình thường hóa các cuộc trò chuyện về tiền bạc và tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia trị liệu hoặc cố vấn tài chính cũng là những cách giúp giải quyết chứng rối loạn tiền bạc. Bằng cách áp dụng những giải pháp này, mọi người có thể giảm thiểu được cảm giác lo lắng và bất an về tiền bạc, từ đó cải thiện sức khỏe tinh thần và chất lượng cuộc sống. Để biết thêm thông tin về chứng rối loạn tiền bạc, bạn có thể tham khảo các nguồn thông tin đáng tin cậy.

Gần 100 đội thi với hơn 400 thí sinh chính thức bước vào vòng phát triển giải pháp tại VPBank Technology Hackathon 2025. Sự kiện này đã trở thành điểm hẹn cho những ý tưởng sáng tạo từ nhiều lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu, vận hành, bảo mật… với kỳ vọng tạo ra giải pháp khả thi cho ngân hàng.

Cuộc thi VPBank Technology Hackathon 2025 đang bước vào giai đoạn sôi động với gần 100 đội thi, hơn 400 thí sinh chính thức bước vào vòng Prototype. Đây là một trong những sân chơi công nghệ có quy mô lớn trong năm dành cho sinh viên mới tốt nghiệp và lập trình viên trẻ trên toàn quốc.

Sau hơn một tháng phát động, cuộc thi đã ghi nhận 251 nhóm đăng ký tham gia với hơn 1200 thí sinh, trong đó 98 nhóm với hơn 400 thí sinh đã được lựa chọn bước vào vòng Prototype, nơi họ sẽ hiện thực hóa ý tưởng bằng mô hình giải pháp cụ thể.

Các đội thi đã tham gia hai buổi workshop chuyên sâu do Amazon Web Services (AWS) tổ chức nhằm trang bị kiến thức thực tiễn và kỹ năng sử dụng các dịch vụ công nghệ phát triển bởi AWS – nền tảng thiết yếu để xây dựng giải pháp mang tính ứng dụng cao.

Điểm sáng lớn nhất ở vòng đầu tiên chính là sự đa dạng, táo bạo và tính thực tế của các ý tưởng tham gia. Trong 26 đề bài thử thách được đưa ra, có nhiều chủ đề thuộc các lĩnh vực khác nhau như bảo mật, vận hành, tự động hóa, dữ liệu, tài chính cá nhân… Tuy nhiên, nhóm các thử thách xoay quanh AI và ứng dụng của AI trong ngân hàng vẫn chiếm ưu thế rõ rệt về mức độ quan tâm từ các thí sinh.

Những thử thách như: AI/ML Enhanced Credit Scoring (Chấm điểm tín dụng được tăng cường bởi AI/ML), AI-powered transaction anomaly detection & alert system (Hệ thống AI phát hiện và cảnh báo các giao dịch bất thường), CI/CD pipeline for automating windows security patching from vulnerability report (Luồng CICD tự động vá lỗi bảo mật Windows dựa trên báo cáo về lỗ hổng bảo mật) hay Multi-AI Agents Framework (Giải pháp AI phối hợp xử lý nhiệm vụ phức tạp) đều là những lựa chọn được nhiều đội thi ưu tiên.

Đặc biệt, thử thách AI Financial Coach – 6-Jar Money Management (Trợ thủ tài chính AI – Quản lý tiền dựa trên quy tắc 6 chiếc lọ tài chính thông minh) thu hút tới 114 thành viên đăng ký tham gia, cho thấy xu hướng quan tâm đến các ứng dụng AI cá nhân hóa trong lĩnh vực tài chính cá nhân ngày càng phổ biến.

Là mentor của các thử thách AI-powered transaction anomaly detection & alert system (Hệ thống AI phát hiện và cảnh báo các giao dịch bất thường) và CI/CD pipeline for automating windows security patching from vulnerability report (Luồng CICD tự động vá lỗi bảo mật Windows dựa trên báo cáo về lỗ hổng bảo mật), anh Lê Công Tú – CVCC Vận hành dịch vụ CNTT – Khối Công nghệ thông tin VPBank nhận định: ‘Nhiều đội thi có tư duy hệ thống bài bản, từ khâu thu thập dữ liệu, xử lý dữ liệu, cảnh báo đến hiển thị và báo cáo. Họ biết cách tận dụng công nghệ có sẵn, tích hợp các dịch vụ AWS một cách hợp lý để đảm bảo khả năng mở rộng và vận hành thực tế’.

Điểm đáng chú ý là có những đội đã triển khai mô hình thử nghiệm thật, có khả năng mô phỏng được dữ liệu giao dịch bất thường và minh họa luồng xử lý cụ thể.

‘Một số nhóm chỉ mất vài ngày để làm chủ công nghệ mới như AWS, AI/ML, hệ thống cảnh báo theo thời gian thực, thậm chí có nhóm triển khai một số bộ công nghệ đặc trưng. Điều đó thể hiện năng lực tiếp thu và áp dụng công nghệ rất nhanh chóng,’ anh Tú chia sẻ thêm.

Ở một hướng tiếp cận khác, các đội thi lựa chọn thử thách AI Financial Coach – 6-Jar Money Management (Trợ thủ tài chính AI – Quản lý tiền dựa trên quy tắc 6 chiếc lọ tài chính thông minh) cũng mang đến nhiều ý tưởng thú vị.

Anh Lê Thanh Tùng Chuyên gia vận hành dịch vụ CNTT – Khối Công nghệ thông tin VPBank, mentor của đề bài này cho biết: ‘Các đội đều có tư duy thay đổi hành vi người dùng, xây dựng công cụ giúp người dùng hiểu rõ hơn về tình hình tài chính cá nhân. Thay vì chỉ nhắc đến AI như một khái niệm chung chung không rõ ràng thì các đội chơi chỉ rõ họ sử dụng mô hình AI cho bài toán như thế nào, đưa ví dụ cụ thể như sử dụng NLP để phân loại giao dịch, dự đoán chi tiêu (forecasting), RAG để cá nhân hóa việc tư vấn tài chính.’

Mentor Đỗ Trần Quang – Kiến trúc sư cao cấp – Khối Công nghệ thông tin VPBank, đánh giá cao khả năng đi sâu vào hiện trạng và đề xuất cải tiến cụ thể của các đội thi tham gia thử thách AI/ML Enhanced Credit Scoring (Chấm điểm tín dụng được tăng cường bởi AI/ML):

‘Dù mới chỉ ở vòng ý tưởng, bản đề xuất giải pháp của các đội khá đầy đủ và ấn tượng, từ việc đi sâu vào phân tích hiện trạng, đề xuất cải tiến và cách thức triển khai chi tiết. Có nhóm sử dụng dữ liệu từ mạng xã hội, hành vi tài chính cá nhân, thậm chí cả thông tin người thân để xây dựng mô hình đánh giá tín dụng. Một đội thi khác còn mạnh dạn tích hợp các chỉ số ESG (môi trường, xã hội và quản trị doanh nghiệp) vào hệ thống tính điểm – một hướng tiếp cận mới mẻ, giàu tiềm năng ứng dụng trong bối cảnh tài chính xanh đang ngày càng được quan tâm.’

Các nhận định chuyên môn từ mentor cũng phần nào phản ánh tư duy phát triển dài hạn mà VPBank đang xây dựng thông qua sân chơi công nghệ này, kết nối và đào tạo những tài năng công nghệ mới, phù hợp với định hướng chuyển đổi số toàn diện của ngân hàng trong những năm gần đây.

Vòng Chung kết VPBank Technology Hackathon 2025 sẽ diễn ra vào ngày 2/8/2025. Tại đây, các đội thi sẽ trình diễn và thuyết trình trực tiếp giải pháp trước Hội đồng Giám khảo, sau giai đoạn phát triển nguyên mẫu với sự hỗ trợ về nền tảng công nghệ từ AWS ở vòng Prototype.

Với sự đồng hành từ đội ngũ mentor giàu kinh nghiệm cùng nền tảng công nghệ hiện đại, VPBank Technology Hackathon 2025 đang tạo ra môi trường thử sức đáng giá cho những người trẻ theo đuổi công nghệ.

Trong một thế giới mà tiêu dùng đang trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống, một bộ phận người trẻ đang tạo nên một làn sóng sống mới: Không nhiều hơn, mà đúng hơn. Thế hệ trẻ trước đây từng bị gán mác ‘chi tiêu bốc đồng’, ‘nghiện Shopee’, hay ‘sống ảo nên mua sắm vô độ’ nhưng giờ đây đang chuyển động ngược lại.

Họ không còn tiêu để khỏa lấp cảm xúc mà bắt đầu chọn sống tỉnh táo và tiêu dùng có ý thức hơn bao giờ hết. Trên các diễn đàn tài chính cá nhân, nhiều người trẻ đang chia sẻ về chủ nghĩa tỉnh thức tài chính và những lựa chọn của mình. Hạn chế mua quần áo mới, dọn tủ đồ và cắt thẻ tín dụng hay giới hạn trần chi tiêu là một số cách mà họ đang áp dụng. Đây không phải là một phong trào ngắn hạn mà là cách sống đang lan tỏa mạnh mẽ trong giới trẻ toàn cầu.

Người trẻ đang chọn tiêu dùng có chọn lọc, tỉnh táo nhưng không cực đoan. Họ sẵn sàng trả tiền cho một khóa học hoặc một sản phẩm chất lượng nhưng sẽ đắn đo với những món hàng sale. Tâm thế chi tiêu của người trẻ đã đổi, không phải ‘mua để thấy mình thuộc về thế giới này’ mà là ‘mua vì bản thân mình xứng đáng với thứ tốt hơn – lâu dài hơn’.

Hành vi tiêu dùng đang gắn liền với trí tuệ cảm xúc và khả năng tự kiểm soát. Người trẻ đang học cách theo dõi chi tiêu, áp dụng các thử thách và chia thu nhập thành các dòng tiền mục tiêu. Một làn sóng thay đổi thầm lặng nhưng không thể xem thường đang diễn ra. Người trẻ đang lặng lẽ tạo nên một cuộc cách mạng tài chính cá nhân với điểm bắt đầu là từ chối sự mua sắm không cần thiết.

Cuộc sống không thể đo bằng số đơn hàng trong tháng hay lượt check-in tại quán cà phê đắt đỏ. Người trẻ hiểu rằng ‘không tiêu không có nghĩa là không sống – mà là sống có chọn lọc hơn’. Trong một thế giới đầy khuyến mãi và cám dỗ, người trẻ đang chọn tỉnh táo trước mọi cám dỗ và sự tỉnh táo ấy khiến họ ngày càng… tự do.

Một người đàn ông Trung Quốc 29 tuổi đang gây chú ý rộng rãi trên mạng xã hội vì lối sống tiết kiệm cực độ của mình. Được biết đến với biệt danh “Little Grass Drifting North”, anh ta đã thành công trong việc tiết kiệm 1,3 triệu nhân dân tệ trong vòng 6 năm, thông qua việc quản lý chặt chẽ mọi khoản chi tiêu trong cuộc sống hàng ngày của mình.

Người đàn ông này hiện đang làm việc với tư cách là người dẫn chương trình phát trực tiếp tại một công ty internet lớn ở Bắc Kinh và đồng thời quản lý một doanh nghiệp tự truyền thông. Mặc dù thu nhập chính xác của anh ta vẫn chưa được tiết lộ, nhưng anh ta đã tiết lộ rằng anh ta giới hạn chi phí ăn uống hàng tháng của mình dưới 500 nhân dân tệ. Khoản chi tiêu lớn nhất hàng tháng của anh ta là tiền thuê nhà, khoảng 2.500 nhân dân tệ. Đáng chú ý, tất cả các bữa ăn của anh ta đều được nấu tại nhà, với mỗi bữa chỉ tốn vài nhân dân tệ, và trung bình chưa đến 500 nhân dân tệ mỗi tháng.

Lối sống tiết kiệm cực đoan của anh ta bắt nguồn từ một trải nghiệm đau thương trong thời thơ ấu. Khi anh ta học lớp 5, mẹ anh ta lâm bệnh nặng, buộc gia đình phải vay mượn hơn 100.000 nhân dân tệ để chữa bệnh cho mẹ. Kể từ đó, anh ta đã phát triển một thói quen tiết kiệm nghiêm ngặt. Tuy nhiên, anh ta thừa nhận rằng lối sống căng thẳng này đã ảnh hưởng đến sức khỏe của mình, bao gồm cả cholesterol cao và tuần hoàn máu kém.

Hiện tại, với 1,3 triệu nhân dân tệ tiền tiết kiệm, mục tiêu tiếp theo của anh ta là đạt được 2 triệu nhân dân tệ. Anh ta hy vọng có thể sử dụng số tiền này để mua nhà và mua ô tô, đồng thời giúp bố mẹ có thể sống thoải mái và đi du lịch khắp thế giới. Chỉ khi đạt được mục tiêu này, anh ta mới tính đến chuyện kết hôn.

Câu chuyện của anh ta đã làm dấy lên những cuộc thảo luận sôi nổi trên mạng, với nhiều người đặt câu hỏi về tính bền vững của lối sống như vậy. Nhiều người thắc mắc liệu cuộc sống căng thẳng và hạn chế như vậy có thực sự đáng để tiết kiệm. Những cuộc thảo luận này không chỉ tập trung vào lối sống tiết kiệm của anh ta mà còn mở rộng ra các vấn đề liên quan đến cân bằng giữa tiết kiệm và tận hưởng cuộc sống.