Trong vũ trụ bao rộng lớn, vị trí của Trái Đất không đơn thuần là một sự sắp xếp ngẫu nhiên. Thực tế, để xác định chính xác vị trí và chuyển động của hành tinh chúng ta, các nhà thiên văn học đã và đang sử dụng một phương pháp phức tạp dựa trên việc thu nhận tín hiệu từ các hố đen siêu lớn ở trung tâm của các thiên hà xa xôi. Những tín hiệu yếu ớt này, di chuyển hàng triệu năm ánh sáng qua không gian, đóng vai trò như một loại ‘mốc tọa độ’ vũ trụ, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về động lực học của Trái Đất.

Quá trình thu nhận và phân tích những tín hiệu này liên quan chặt chẽ đến kỹ thuật trắc địa vô tuyến. Thông qua việc sử dụng một mạng lưới kính viễn vọng trên khắp thế giới, các nhà khoa học có thể thu nhận và đồng bộ hóa những tín hiệu vô tuyến này. Dữ liệu thu được cung cấp thông tin cực kỳ chính xác cho các hệ thống định vị toàn cầu (GPS), điều hướng hàng không, theo dõi chuỗi cung ứng, cũng như giao dịch tài chính quốc tế. Sự chính xác của các hệ thống này là nền tảng cho nhiều hoạt động hiện đại của con người.

Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của các thiết bị không dây như Wifi, smartphone, và mạng 5G, 6G đang tạo ra một thách thức mới cho ngành khoa học tiên tiến này. Sự bùng nổ của các thiết bị tiêu dùng đang làm tăng mức độ nhiễu loạn trong phổ vô tuyến, gây ra sự can thiệp nghiêm trọng đến tín hiệu thiên văn học. Các tín hiệu vô tuyến từ vũ trụ vốn dĩ rất yếu, trong khi tín hiệu nhân tạo trên Trái Đất lại mạnh hơn gấp hàng triệu lần, có khả năng làm mờ hoặc che khuất những tín hiệu mà kính viễn vọng cần thu nhận.

Tình hình này không chỉ dừng lại ở đó. Các tần số vốn được dành riêng cho nghiên cứu thiên văn cũng đang bị ảnh hưởng. Một số bị rò rỉ tín hiệu từ các thiết bị điện tử, trong khi những tần số khác bị phân bổ lại cho mục đích thương mại. Điều này đe dọa nghiêm trọng đến độ chính xác mà khoa học vũ trụ cần đạt được để duy trì các dịch vụ hiện đại mà xã hội đang phụ thuộc.

Nhận thức được vấn đề, giới khoa học đang đề xuất một số giải pháp. Việc thiết lập các ‘vùng im lặng vô tuyến’, nơi tín hiệu điện tử bị hạn chế nghiêm ngặt, hoặc xây dựng cơ chế bảo vệ các tần số dành riêng cho nghiên cứu là một số phương án được đưa ra. Tuy nhiên, việc quản lý phổ vô tuyến hiện nay thường được thực hiện theo từng quốc gia, điều này làm cho việc tìm kiếm một giải pháp toàn cầu trở nên phức tạp.

Trước bối cảnh công nghệ không dây tiếp tục phát triển mạnh mẽ, việc nâng cao nhận thức cộng đồng và xây dựng chính sách quản lý phổ sóng hợp lý trở nên cấp thiết. Nếu không có những giải pháp hiệu quả, khả năng con người sẽ mất đi khả năng vẽ nên bức tranh vũ trụ chính xác do sự can thiệp của chính những tiện nghi hiện đại mà chúng ta sử dụng hàng ngày.

Theo dõi Hindustan Times để cập nhật thêm nhiều thông tin.

Các nhà khoa học đã xác nhận sự tồn tại của một hành tinh có điều kiện lý tưởng để duy trì sự sống, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong ngành thiên văn học. Nhóm nghiên cứu thuộc Viện Nghiên cứu hành tinh ngoài Hệ Mặt Trời Trottier (Canada), phối hợp với NASA, vừa công bố phát hiện hành tinh L98–59 f, một ‘siêu Trái Đất’ quay quanh sao lùn đỏ L98–59.

Hành tinh này nằm trong ‘vùng có thể ở được’, khu vực mà nước lỏng có khả năng tồn tại trên bề mặt hành tinh, điều kiện tiên quyết cho sự sống như trên Trái Đất. Khoảng cách từ L98–59 f đến Trái Đất chỉ khoảng 35 năm ánh sáng, làm cho nó trở thành một trong những hành tinh quan trọng được phát hiện gần đây.

Ông Charles Cadieux, tác giả chính của nghiên cứu, nhận định rằng việc tìm ra một hành tinh ôn hòa trong một hệ sao nhỏ gọn là một bước tiến quan trọng. Nó minh chứng cho sự đa dạng phong phú của các hệ hành tinh bên ngoài Hệ Mặt Trời, đồng thời khẳng định tầm quan trọng của việc nghiên cứu những hành tinh quay quanh các sao lùn đỏ – loại sao phổ biến nhất trong vũ trụ.

Hệ sao L98–59 được phát hiện lần đầu vào năm 2019 với bốn hành tinh đã biết. Nhờ kết hợp thêm dữ liệu từ các đài quan sát dưới mặt đất và các phép đo chính xác hơn, các nhà khoa học giờ đây đã bổ sung hành tinh thứ năm – L98–59 f vào danh sách.

L98–59 f được phát hiện nhờ theo dõi những dao động rất nhỏ trong chuyển động của ngôi sao. Phương pháp này đòi hỏi công nghệ đo đạc cực kỳ chính xác và độ tin cậy cao. Các nhà nghiên cứu tính toán rằng lượng năng lượng mà L98–59 f nhận được từ sao chủ tương đương với mức năng lượng Trái Đất nhận từ Mặt Trời, củng cố thêm giả thiết rằng hành tinh này có thể sở hữu nước dạng lỏng và là ứng viên sáng giá cho sự sống ngoài Trái Đất.

Nhóm nghiên cứu cũng công bố thêm các thông tin quan trọng về bốn hành tinh còn lại trong hệ. Trong đó, L98–59 b – hành tinh gần sao chủ nhất, có kích thước bằng 84% Trái Đất và khối lượng bằng khoảng một nửa. Hai hành tinh tiếp theo trong hệ được cho là có địa chất tương đồng với vệ tinh Io của Sao Mộc – nơi nổi tiếng với hoạt động núi lửa mãnh liệt. Riêng hành tinh thứ tư có thể là một ‘thế giới nước’, với cấu trúc chứa phần lớn là chất lỏng.

Giáo sư René Doyon, một trong các đồng tác giả của nghiên cứu, cho rằng hệ hành tinh L98–59 cung cấp một cơ hội độc đáo để trả lời các câu hỏi nền tảng trong lĩnh vực nghiên cứu hành tinh ngoài Hệ Mặt Trời. Với sự đa dạng về cấu trúc và đặc tính vật lý, L98–59 là một phòng thí nghiệm thiên nhiên lý tưởng để nghiên cứu cách mà các hành tinh loại siêu Trái Đất hoặc tiểu Hải Vương hình thành.

Nhóm nghiên cứu cho biết, sau bước phát hiện quan trọng này, họ sẽ tiếp tục sử dụng kính viễn vọng không gian James Webb – công cụ hiện đại nhất hiện nay để phân tích kỹ hơn thành phần khí quyển và bề mặt của các hành tinh trong hệ sao L98–59.

Việc phát hiện L98–59 f – hành tinh có khả năng hỗ trợ sự sống ở khoảng cách tương đối gần Trái Đất – không chỉ là bước tiến khoa học mà còn mở ra nhiều hy vọng về khả năng tồn tại sự sống ngoài hành tinh trong vũ trụ rộng lớn.

Một nhóm nghiên cứu quốc tế đã đạt được một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực khám phá vũ trụ khi phát hiện ra một vật thể song sinh đã chết của ngôi sao nổi tiếng Betelgeuse, thường được gọi là “quái vật sắp nổ”. Betelgeuse là một trong những ngôi sao lớn nhất và sáng nhất trên bầu trời Trái Đất, với khối lượng gấp 16,5-19 lần khối lượng của Mặt Trời và bán kính lớn hơn 764 lần bán kính của Mặt Trời.

Ngôi sao này hiện đang ở giai đoạn cuối cùng của vòng đời, được gọi là giai đoạn “sao khổng lồ đỏ”, và dự kiến sẽ phát nổ trong thời gian tới, có thể trong năm nay hoặc trong 100.000 năm tới. Betelgeuse cũng là một sao biến quang, với ánh sáng từ nó liên tục thay đổi theo thời gian. Các nhà khoa học đã xác định được nguyên nhân của sự thay đổi độ sáng này là do một “bóng ma” quay quanh Betelgeuse, có thể là thứ đôi khi cản bớt ánh sáng từ ngôi sao này chiếu đến Trái Đất.

Bóng ma này là một ngôi sao song sinh, ra đời cùng lúc với Betelgeuse, nhưng đã chết từ rất lâu và trở nên rất mờ nhạt. Ngôi sao chết này được đặt tên là Siwarha, có khối lượng gấp khoảng 1,6 lần khối lượng của Mặt Trời, quay quanh Betelgeuse với khoảng cách quỹ đạo là 4 đơn vị thiên văn và chu kỳ quỹ đạo là 5,94 năm. Phát hiện này đến từ các quan sát của Đài thiên văn Gemini, một hệ thống gồm 2 kính viễn vọng đặt tại Hawaii (Mỹ) và Chile.

Điều đáng chú ý là cặp vật thể khổng lồ này nằm cách Trái Đất tận 548 năm ánh sáng và Betelgeuse đã chết nên cực kỳ mờ nhạt. Tuy nhiên, phát hiện này đã mở ra một trang mới trong việc khám phá vũ trụ và hiểu rõ hơn về vòng đời của các ngôi sao. Việc nghiên cứu thêm về cặp vật thể này sẽ giúp các nhà khoa học có thể hiểu rõ hơn về quá trình hình thành và tiến hóa của các ngôi sao trong vũ trụ.

Betelgeuse là một trong những ngôi sao được nghiên cứu kỹ lưỡng nhất trong vũ trụ. Với kích thước và độ sáng đặc biệt, nó đã thu hút sự quan tâm của các nhà khoa học trong nhiều năm. Việc phát hiện ra ngôi sao song sinh đã chết Siwarha đã cung cấp một góc nhìn mới về vòng đời của các ngôi sao và quá trình tiến hóa của chúng.

Các nhà khoa học hy vọng rằng, thông qua việc nghiên cứu cặp vật thể này, họ có thể hiểu rõ hơn về các giai đoạn cuối cùng của vòng đời của các ngôi sao và cơ chế dẫn đến sự phát nổ của chúng. Từ đó, họ có thể có được những kiến thức quý giá về vũ trụ và các hiện tượng thiên văn xảy ra trong đó.