Một bài đăng lan truyền trên mạng xã hội Threads vào ngày 16-7 đã gây sự chú ý khi tuyên bố rằng Giáo hoàng Leo XIV đề cử ca sĩ Taylor Swift, Tổng thống Volodymyr Zelensky và đầu bếp Jose Andres cho giải Nobel Hòa bình. Bài đăng này đã thu hút hơn 9.000 lượt thích và 48.600 lượt xem trên Threads. Tuy nhiên, sau khi được các chuyên gia trang Snopes kiểm chứng, thông tin này đã được xác định là sai sự thật.

Các bài đăng trên mạng xã hội thường đề cập đến một bài viết của kênh USAmidia, tuyên bố rằng Giáo hoàng đã công bố các đề cử giải Nobel Hòa bình cho ba người trên trong một bài phát biểu công khai tại Vatican. Bài viết này nêu thông tin chi tiết về đề cử của nữ ca sĩ Taylor Swift, bao gồm các khoản đóng góp từ thiện và sức ảnh hưởng văn hóa của cô. Tuy nhiên, Snopes đã thực hiện tìm kiếm trên các công cụ tìm kiếm và không tìm thấy bất kỳ cơ quan truyền thông nào đưa tin về vấn đề này. Nếu Giáo hoàng đưa ra thông báo như vậy, Vatican và các cơ quan truyền thông quốc tế chắc chắn sẽ đưa tin.

Thêm vào đó, dòng thời gian cũng không chính xác. Hạn chót nộp đề cử cho giải Nobel Hòa bình năm 2025 là ngày 31-1, nhưng Giáo hoàng Leo XIV chỉ được bầu vào ngày 8-5. Do đó, Giáo hoàng Leo XIV không thể đề cử cho giải Nobel Hòa bình năm 2025.

Theo trang web chính thức của giải Nobel Hòa bình, không có ủy ban Nobel nào công bố tên của những người được đề cử, cả với giới truyền thông lẫn chính các ứng cử viên. Danh sách đầy đủ của những người được đề cử trong bất kỳ giải thưởng nào trong năm sẽ không được công bố trong 50 năm tới.

Trang Media Bias/Fact Check (Mỹ) đã đánh giá USAmidia là một nguồn tin đáng nghi ngờ với lượng thông tin thực tế rất thấp. USAmidia được mô tả như là một trang giải trí câu view, đăng tin giật gân và thường là tin sai sự thật, không được biên tập và thiếu minh bạch. Media Bias/Fact Check cho biết một số tổ chức kiểm chứng sự thật đã vạch trần nhiều câu chuyện trên USAmidia, và trang tin này không đính chính khi những câu chuyện của họ bị chứng minh là sai sự thật.

Như vậy, thông tin về việc Giáo hoàng Leo XIV đề cử Taylor Swift, Tổng thống Volodymyr Zelensky và đầu bếp Jose Andres cho giải Nobel Hòa bình là không chính xác. Việc lan truyền thông tin sai sự thật trên mạng xã hội có thể gây ra những hiểu lầm và ảnh hưởng tiêu cực đến công chúng.

Để đảm bảo tính chính xác của thông tin, người dân cần tìm kiếm thông tin từ các nguồn tin đáng tin cậy và được xác minh. Các cơ quan truyền thông và tổ chức kiểm chứng sự thật cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự lan truyền của thông tin sai sự thật.

Một bức ảnh đang lan truyền nhanh chóng trên mạng xã hội, ghi lại hình ảnh của 3 cha con đang khóc, phía sau là một con tàu, gợi nhớ đến vụ tai nạn đau thương vừa xảy ra tại Hạ Long, Quảng Ninh. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng bức ảnh này không phải là hình ảnh thực tế. Người tạo ra đã sử dụng trí tuệ nhân tạo (A.I) để tạo ra hình ảnh này, gây ra sự hiểu lầm và hoang mang cho người xem.

Bức ảnh được cho là chụp tại Cảng tàu Hạ Long, một trong những điểm du lịch nổi tiếng của tỉnh Quảng Ninh. Vụ tai nạn vừa xảy ra ở đây đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng và để lại nhiều đau thương cho người dân địa phương và du khách. Tuy nhiên, bức ảnh được tạo ra bằng A.I này đã không chỉ khiến người xem hiểu lầm về tính chất thực tế của vụ việc mà còn làm tăng thêm nỗi buồn và sự hoang mang không cần thiết.

Không chỉ dừng lại ở việc tạo hình ảnh, nhiều tài khoản mạng xã hội còn thêu dệt thêm những câu chuyện nhằm tăng phần bi thương và sự chú ý cho riêng mình. Việc lan truyền những thông tin không chính xác và hình ảnh được tạo ra bằng A.I đang trở thành một vấn đề đáng quan tâm trong thời đại kỹ thuật số hiện nay. Nó không chỉ ảnh hưởng đến danh tiếng của các cá nhân và tổ chức liên quan mà còn làm giảm đi sự tin tưởng của công chúng vào thông tin được lan truyền trên mạng xã hội.

Trong bối cảnh công nghệ số phát triển mạnh mẽ như hiện nay, việc sử dụng A.I để tạo ra các hình ảnh và thông tin sai lệch đang trở nên ngày càng phổ biến. Điều này đòi hỏi người dùng mạng xã hội cần phải có tinh thần chủ động, phân biệt và xác thực thông tin trước khi tin tưởng và chia sẻ. Cũng như cần có những biện pháp thiết thực để ngăn chặn và xử lý những trường hợp sử dụng A.I một cách sai trái.

Trước những vấn đề trên, các cơ quan chức năng cũng như các nền tảng mạng xã hội cần tăng cường các biện pháp kiểm soát và xác thực thông tin. Đồng thời, nâng cao nhận thức của công chúng về những rủi ro và hậu quả của việc sử dụng A.I trong việc tạo ra thông tin sai lệch. Mới đây, nhiều chuyên gia an ninh mạng đã lên tiếng về vấn đề này. Chính phủ cũng đã có những động thái nhằm hạn chế và kiểm soát những thông tin sai lệch trên mạng.

Tin giả và thông tin sai sự thật đang lan truyền với tốc độ chóng mặt trên mạng xã hội, gây ra sự hoang mang và lo lắng trong cộng đồng. Sự phát triển của mạng xã hội đã tạo ra một môi trường thông tin đa chiều, nhưng đồng thời cũng tạo ra kẽ hở cho tin giả phát tán rộng rãi. Đặc tính nhanh và sức lan tỏa rộng của thông tin trên mạng khiến việc quản lý và kiểm soát trở nên khó khăn. Nếu người sử dụng không có đủ năng lực nhận biết và kỹ năng xử lý thông tin, mạng xã hội có thể trở thành ‘con dao hai lưỡi’, gây ra những hậu quả khôn lường.

Gần đây, trên mạng xã hội đã xuất hiện nhiều tin giả liên quan đến các vụ việc thời sự như vụ lật tàu ở Quảng Ninh và tình hình mưa lũ ở Nghệ An. Thông tin sai lệch về việc ‘vỡ đập thủy điện Bản Vẽ’ đã lan truyền trên Facebook và TikTok, khiến nhiều người dân hoang mang và lo lắng. Người đăng tin sai sự thật đã bị xử lý theo quy định của pháp luật, nhưng những ảnh hưởng tiêu cực vẫn còn tồn tại.

Theo các chuyên gia, tin giả lan truyền nhanh hơn thông tin xác thực do đánh trúng tâm lý tò mò của người dùng. Một nghiên cứu của Viện Công nghệ Massachusetts cho thấy tin giả có tốc độ lan truyền gấp sáu lần sự thật. Tin giả không chỉ gây ảnh hưởng đến cá nhân và gia đình mà còn là nguy cơ gây xói mòn niềm tin và giá trị đạo đức truyền thống trong xã hội.

Tin giả đang bị các thế lực thù địch triệt để khai thác nhằm xuyên tạc và chống phá chế độ. Chúng thường xuyên đăng tải thông tin chống Đảng, Nhà nước, truyền bá những tư tưởng thù địch và kích động hận thù. Mục đích là khơi dậy sự phẫn nộ và làm lu mờ lý trí của người đọc, người xem, hướng sự chỉ trích vào Đảng và chính quyền.

Việt Nam đã thể hiện sự quyết tâm trong việc ngăn chặn và xử lý các hành vi vi phạm. Luật An ninh mạng và Nghị định số 15/2020/NĐ-CP đã thiết lập khung pháp lý chặt chẽ để ngăn chặn các hành vi đưa tin giả. Lực lượng chức năng đã xử lý hàng nghìn vụ việc liên quan đến tin giả và thông tin sai sự thật.

Tuy nhiên, để ngăn chặn tin giả, cần huy động sức mạnh của toàn xã hội. Cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và triển khai rộng rãi các chương trình giáo dục kỹ năng số. Người dân cần luôn kiểm chứng nguồn gốc của thông tin trước khi chia sẻ và biết nói không với việc chia sẻ thông tin chưa được kiểm chứng.

Với sự quyết tâm của các cơ quan chức năng và sự tham gia của toàn xã hội, chúng ta có thể xây dựng một không gian mạng an toàn và lành mạnh.

Trong bối cảnh vụ lật tàu du lịch tại Vịnh Hạ Long, Quảng Ninh, đã gây ra một bi kịch lớn với 35 người thiệt mạng và 4 người mất tích, cộng đồng đang trải qua những giây phút đau thương và chia sẻ. Tuy nhiên, trong thời gian này, một số tài khoản và fanpage trên mạng xã hội đã lợi dụng tình hình để “câu view” và trục lợi, gây nên sự bức xúc trong dư luận.

Đặc biệt, một fanpage có tên M.C.O. đã sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo ra các nội dung và hình ảnh hư cấu có tính chất kịch tính liên quan đến vụ chìm tàu. Những nội dung này đã khiến nhiều người nhầm lẫn là tin thật, trong đó có hơn 10 bài viết với các từ khóa như “chìm tàu”, “Vịnh Hạ Long” đã được đăng tải trên mạng xã hội. Các bài viết này đã kể lại những câu chuyện bi thương, miêu tả chi tiết kinh hoàng về thảm họa, những giây phút sinh ly tử biệt, khiến người đọc dễ lầm tưởng đây là những câu chuyện có thật.

Để giữ chân người đọc, các bài viết này thường kể lấp lửng và yêu cầu người xem nhấp vào các đường link trong phần bình luận để đọc tiếp. Khi nhấp vào, người dùng sẽ được chuyển hướng đến một trang web “Tin Hay” với nhiều quảng cáo che chắn màn hình. Mặc dù các bài viết có dòng chữ nhỏ ghi “Đây là các tình tiết hư cấu” hoặc “Hình ảnh mang tính chất minh hoạ cho câu chuyện”, nhiều người dùng mạng xã hội vẫn không phân biệt được thật giả, để lại những bình luận tiếc thương cho các nhân vật trong câu chuyện, nhầm tưởng họ là nạn nhân của vụ chìm tàu thật.

Nhiều người dùng mạng xã hội đã bày tỏ sự phẫn nộ và bức xúc trước hành vi trục lợi từ nỗi đau của người khác. Họ cho rằng việc tạo ra những nội dung sáo rỗng, câu view dựa trên bi kịch là hành động không thể chấp nhận được. Thậm chí, một số tài khoản cá nhân còn đăng tải video được tạo bằng AI, mô phỏng cảnh tàu chìm và nạn nhân rơi xuống biển, với chú thích “Dựng lại hiện trường vụ tai nạn tàu du lịch ở Quảng Ninh”, gây hiểu lầm và bức xúc lớn.

Vụ việc này một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng tin giả và nội dung được tạo bằng AI tràn lan trên mạng xã hội. Với sự phát triển nhanh chóng của các công cụ AI, hình ảnh và video giả mạo ngày càng trở nên chân thật, khiến người dùng khó phân biệt được đâu là thật, đâu là giả. Để tránh tiếp tay cho các đối tượng xấu lợi dụng lòng tin để trục lợi, người dùng mạng xã hội cần trang bị cho mình “bộ lọc thông tin” hiệu quả.

Hãy luôn cẩn trọng, kiểm tra nguồn tin và xác minh tính xác thực của nội dung trước khi tin tưởng hoặc chia sẻ. Việc nâng cao ý thức cảnh giác là vô cùng cần thiết trong bối cảnh thông tin hỗn loạn như hiện nay. Điều này không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn góp phần tạo nên một môi trường mạng xã hội lành mạnh và an toàn cho tất cả mọi người.