Một loại vũ khí bí ẩn của Ukraine đã xuất hiện trong truyền thông, với hình ảnh cho thấy khả năng tàng hình cao và có thể tác động tới chiến dịch quân sự của Nga. Hình ảnh này đã được đăng tải trên mạng internet những ngày gần đây, đánh dấu lần xuất hiện thứ hai của loại vũ khí này.

Loại vũ khí bí ẩn này là một chiếc UAV (Unmanned Aerial Vehicle) tấn công tàng hình, có cấu trúc dạng cánh bay không có thân riêng biệt và được đẩy bằng động cơ phản lực. UAV này được sơn màu đen và có khả năng tàng hình rất cao, giúp nó vượt qua các hệ thống phòng không của đối thủ để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga.

Ukraine đã gia tăng các vụ tấn công vào cơ sở quân sự, nhà máy vũ khí, điểm hậu cần của Nga gần đây. Kiev tin rằng các cuộc tấn công này có thể làm gián đoạn việc Nga vận hành chiến dịch quân sự đặc biệt, làm chậm đà tiến của Moscow.

Thông tin về chiếc UAV bí ẩn này vẫn chưa rõ ràng, nhưng một chiếc UAV màu đen từng rơi ở Nga hồi tháng 6/2024 dài khoảng 3m. Nếu nó mang được lượng nhiên liệu tương đương UAV tấn công Shahed của Nga, vốn có kích thước tương đương, thì có thể nó đủ khả năng bay hàng trăm km.

Ngoài ra, Ukraine còn có một loại UAV phản lực khác lớn hơn một chút, cũng mang cấu trúc cánh bay, đã từng xuất hiện vài lần trên mạng xã hội từ năm ngoái. Điểm khác biệt chính giữa hai mẫu UAV tàng hình, ngoài kích thước, là ở đuôi: mẫu lớn hơn có một cánh đuôi đứng, trong khi mẫu nhỏ hơn có 2.

Rõ ràng, cả hai mẫu UAV tàng hình này chỉ tồn tại với số lượng rất ít, có lẽ do chi phí và độ phức tạp cao hơn so với các loại UAV khác. Loại UAV tấn công chính của Lực lượng Tác chiến Không người lái Ukraine (USF) là mẫu An-196, cánh thẳng và dùng cánh quạt.

Việc UAV tàng hình xuất hiện ít có thể hàm ý rằng USF chỉ triển khai chúng cho những nhiệm vụ khó khăn nhất, nơi UAV cần xâm nhập qua các lớp phòng không dày đặc của Nga. Trong cuộc đua công nghệ này, Nga cũng sở hữu những mẫu UAV tàng hình uy lực, ví dụ như Okhotnik dài tới 14m.

Theo giới quan sát, thách thức với cả Ukraine và Nga không phải là làm ra vài chiếc UAV có khả năng tránh radar, mà là làm ra nhiều chiếc. Đây là một cuộc chiến tiêu hao và bên nào có được số lượng lớn vũ khí sẽ là bên có ưu thế. Đây không phải là một nhiệm vụ dễ dàng vì chi phí sản xuất UAV tàng hình đắt đỏ hơn so với UAV thông thường.

…

Trong bối cảnh công nghệ ngày càng phát triển và nhu cầu về giao thông, vận chuyển hàng hóa tăng cao, máy bay không người lái và máy bay điện cất – hạ cánh thẳng đứng (eVTOL) đang nổi lên như những giải pháp tiên tiến cho nền kinh tế tầm thấp. Tại Triển lãm Quốc tế về Kinh tế Tầm thấp đang diễn ra ở Thượng Hải, Trung Quốc, hơn 300 doanh nghiệp hàng đầu trên toàn cầu và khoảng 50.000 khách tham quan đã tụ hội để khám phá những đột phá và cơ hội trong lĩnh vực này.

Sự kiện này không chỉ là một diễn đàn để các doanh nghiệp trưng bày sản phẩm và công nghệ mới, mà còn là cơ hội để các chuyên gia và nhà nghiên cứu trao đổi ý tưởng, thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế tầm thấp. Với sự tham gia của gần 300 doanh nghiệp và hàng nghìn khách tham quan, triển lãm đã thể hiện sự quan tâm và kỳ vọng lớn đối với tương lai của ngành công nghiệp này.

Các chuyên gia nhận định rằng, triển lãm này là dịp để các doanh nghiệp thể hiện sự đổi mới và sáng tạo trong lĩnh vực kinh tế tầm thấp. Thông qua sự kiện này, các công ty có thể giới thiệu những sản phẩm và dịch vụ mới, đồng thời mở ra những cơ hội hợp tác và phát triển mới. Sự phát triển của máy bay không người lái và eVTOL không chỉ giúp giảm chi phí vận chuyển và tăng hiệu quả, mà còn mở ra những khả năng mới cho việc vận chuyển hàng hóa và hành khách trong khu vực đô thị và nông thôn.

Với sự phát triển không ngừng của công nghệ và sự hỗ trợ từ chính phủ, nền kinh tế tầm thấp đang trở thành một trong những ngành công nghiệp đầy hứa hẹn. Triển lãm Quốc tế về Kinh tế Tầm thấp tại Thượng Hải là một sự kiện quan trọng, góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp này và tạo ra những cơ hội mới cho các doanh nghiệp cũng như các quốc gia trên toàn thế giới. Để tìm hiểu thêm về triển lãm và các công nghệ mới, vui lòng truy cập trang web chính thức của triển lãm để có thông tin cập nhật mới nhất.

Một nhà báo điều tra người Đức, Julian Röpcke, đã tiết lộ thông tin gây xôn xao trong cộng đồng quốc tế về việc máy móc mang nhãn hiệu VPIC của Việt Nam và Tsugami của Trung Quốc được sử dụng trong nhà máy sản xuất UAV Shahed-136, loại máy bay không người điều khiển mà Nga dùng để tấn công cơ sở hạ tầng dân sự tại Ukraine. Thông tin này đã thu hút sự chú ý của những người quan tâm đến cuộc chiến Nga-Ukraine tại Việt Nam.

Nhà báo Julian Röpcke, hiện đang làm việc tại tờ BILD, đã chia sẻ những hình ảnh chụp các thiết bị Tsugami B0325 xuất xứ Trung Quốc và thiết bị công nghiệp có nhãn VPIC, Vĩnh Phúc, Việt Nam, được phát hiện tại nhà máy sản xuất UAV Shahed/Geran tại Nga hoặc lãnh thổ do Nga kiểm soát. UAV Shahed-136 là loại UAV cảm tử có nguồn gốc công nghệ từ Iran, được Nga sử dụng rộng rãi trong các cuộc tấn công vào Ukraine từ năm 2022 đến nay.

Tuy nhiên, phía Việt Nam và công ty VPIC hiện hoàn toàn im lặng, không có phản hồi chính thức nào tính đến thời điểm hiện tại. Vấn đề ở đây là Nga hiện bị Liên Minh Châu Âu (EU), Hoa Kỳ, Anh và nhiều quốc gia khác áp đặt hàng loạt biện pháp cấm vận, đặc biệt trong lĩnh vực quân sự, công nghệ cao và xuất khẩu linh kiện có khả năng sử dụng kép.

Do đó, bất kỳ công ty nào tham gia hỗ trợ sản xuất vũ khí cho Nga – dù gián tiếp qua cung ứng thiết bị – đều có thể vi phạm các lệnh cấm vận nếu giao dịch diễn ra sau năm 2022 hoặc không được khai báo đúng mục đích sử dụng. Nếu thông tin của Röpcke là xác thực và thiết bị từ Việt Nam được sử dụng cho sản xuất UAV quân sự Nga, thì công ty VPIC có thể bị cáo buộc vi phạm các quy định về kiểm soát xuất khẩu, đặc biệt nếu họ không có biện pháp kiểm tra người dùng cuối.

Chắc chắn chính quyền CSVN sẽ bị yêu cầu giải trình về việc kiểm soát xuất khẩu công nghệ, dẫn đến áp lực phải điều tra nội bộ hoặc hợp tác với các cơ quan quốc tế, nếu các cuộc điều tra của các nước tham gia cấm vận tìm hiểu và xác định. Việt Nam hiện không nằm trong danh sách bị trừng phạt. Tuy nhiên, nếu bị phát hiện không kiểm soát được chuỗi cung ứng công nghiệp, ít nhất Hà Nội sẽ bị liệt kê vào danh sách theo dõi liên quan đến hỗ trợ quân sự cho Nga.

Công ty VPIC có thể bị đưa vào danh sách trừng phạt của Mỹ hoặc EU, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động xuất khẩu toàn cầu. Có khả năng công ty này và liên quan đến cả Việt Nam sẽ bị hạn chế tiếp cận công nghệ phương Tây hoặc chịu giám sát đặc biệt.

Dù chỉ là một chi tiết nhỏ trong mạng lưới công nghiệp quốc tế, nhưng một thiết bị máy móc có mặt trong dây chuyền sản xuất vũ khí tấn công cũng có thể trở thành lý do dẫn đến trừng phạt kinh tế hoặc cắt đứt hợp tác thương mại. Việt Nam gần đây đã bỏ phiếu thuận tại Liên Hợp Quốc lên án Nga xâm lược Ukraine, cho thấy có vẻ như lập trường Hà Nội rõ ràng ủng hộ luật pháp quốc tế và nguyên tắc tôn trọng chủ quyền quốc gia.

Tuy nhiên, nếu thông tin do nhà báo Julian Röpcke công bố là chính xác, thì Việt Nam đang thể hiện một mâu thuẫn nghiêm trọng giữa lập trường ngoại giao và hành vi thực tiễn. Đây là biểu hiện điển hình của tính hai mặt trong chính sách đối ngoại: một mặt giữ vai trò là quốc gia có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế, mặt khác lại có dấu hiệu dung túng cho các hoạt động gián tiếp hỗ trợ một bên bị lên án là xâm lược.

Nếu bị đưa vào điều tra trong thời gian tới, Việt Nam có thể bị đánh mất tính chính danh và uy tín quốc tế, đặc biệt trong vai trò tại ASEAN và các diễn đàn đa phương như APEC, Liên Hợp Quốc, hay trong các đàm phán thương mại tự do. Sự mất niềm tin từ cộng đồng quốc tế sẽ kéo theo hậu quả sâu rộng: các đối tác phương Tây có thể giảm cấp độ hợp tác, gia tăng kiểm soát thương mại công nghệ, hoặc thậm chí áp đặt chế tài.

Quan trọng hơn, Việt Nam sẽ bị nghi ngờ về tính nhất quán trong chính sách đối ngoại, làm xói mòn hình ảnh quốc gia trung lập, tôn trọng luật pháp quốc tế mà Hà Nội luôn cố gắng xây dựng.

Trong cuộc xung đột với Ukraine, Nga đã thực hiện một sự chuyển đổi đáng kể trong chiến lược sử dụng máy bay không người lái (UAV). Ban đầu, họ chủ yếu sử dụng UAV Shahed do Iran sản xuất, nhưng sau đó đã tự phát triển phiên bản cải tiến Geran với nhiều tính năng nguy hiểm hơn.

Quá trình cải tiến UAV của Nga bắt đầu từ năm 2022, khi Moscow triển khai UAV Shahed-131 và Shahed-136 do Iran sản xuất để tấn công các mục tiêu ở Ukraine. Tuy nhiên, đến năm 2023, Nga đã chuyển sang sản xuất các phiên bản UAV cải tiến của mình là Geran-1 và Geran-2, với hình dáng tương tự như UAV của Iran.

UAV Geran có khả năng bay xa khoảng 2.500km và đạt tốc độ 180 km/h. Các chuyên gia cho rằng, Nga đã thực hiện nhiều cải tiến để tăng cường sức hủy diệt của các UAV, bao gồm nâng cấp hệ thống dẫn đường và tăng sức công phá của đầu đạn.

Một trong những nâng cấp quan trọng của UAV Geran là hệ thống dẫn đường. Các phiên bản UAV đầu tiên sử dụng ăng-ten mẫu thu có kiểm soát (CRPA) 4 phần tử kết hợp với hệ thống định vị toàn cầu bằng vệ tinh (GNSS). Tuy nhiên, khi năng lực tác chiến điện tử của Ukraine trở nên hiệu quả hơn, Nga đã trang bị cho các mẫu UAV mới ăng-ten CRPA 8 hoặc 16 phần tử kết hợp hệ thống Kometa.

Ngoài ra, các phiên bản mới hơn của UAV Geran còn được trang bị bộ phát vô tuyến để điều khiển từ xa hoặc các modem 3G/LTE kết nối với mạng di động địa phương, tăng khả năng dự phòng dẫn đường và cho phép truyền dữ liệu đo từ xa và qua video.

Bên cạnh những cải tiến về UAV tấn công, Nga còn đẩy mạnh việc sử dụng UAV mồi nhử. Vào năm 2024, Moscow bắt đầu áp dụng rộng rãi chiến thuật mới nhằm áp đảo hệ thống phòng không Ukraine bằng cách phóng các UAV mồi nhử tầm xa như Parodya và Gerbera.

Các UAV mồi nhử có giá khoảng 10.000 USD/chiếc, rẻ hơn UAV Geran tới 10 lần. Chúng thường được chế tạo từ nhựa và gỗ dán giá rẻ cũng như nặng chưa đến 20kg. Tầm hoạt động của UAV mồi nhử cũng ngắn hơn, vào khoảng 600km.

Chuyên gia Jacob Parakilas tại tổ chức RAND châu Âu ở Cambridge nhận định, Gerbera là UAV mồi nhử hiệu quả nhờ chi phí rẻ, thiết kế đơn giản, nhưng lại bay theo các tuyến đường tương tự cũng như tạo ra những tín hiệu điện tử và radar tương tự như một UAV tấn công.

Tuy nhiên, mối đe dọa từ UAV Nga đối với Ukraine có thể sớm gia tăng, khi Moscow tăng cường sản xuất tại các trung tâm chính ở Yelabuga và Izhevsk. Nga đang cho xuất xưởng hơn 5.000 UAV tầm xa mỗi tháng, bao gồm UAV tấn công kiểu Shahed và UAV mồi nhử.

Tờ Forbes trích dẫn thông tin tình báo quân sự của Ukraine cho hay, tính đến tháng 5, sản lượng của Nga vào khoảng 2.700 UAV tấn công Geran và 2.500 UAV mồi nhử Gerbera mỗi tháng. Các con số này đánh dấu mức tăng gần gấp 5 lần kể từ mùa hè năm 2024.

Theo báo cáo hồi tháng 2 của Cơ quan tình báo quân sự Ukraine, Nga đã và đang phát triển mẫu UAV Geran 3 có tốc độ bay nhanh hơn nhờ thay thế động cơ piston bằng động cơ phản lực.

Chuyên gia quân sự Parakilas cho rằng, UAV Geran 3 cũng có thể được nâng cấp hệ thống điện tử bền bỉ hơn và liên kết dữ liệu hai chiều, từ đó cho phép người vận hành phản ứng theo thời gian thực và tấn công các mục tiêu di động.

Tuy nhiên, ông Parakilas nhấn mạnh, những bước nâng cấp như trên sẽ gây tốn kém. Đồng quan điểm, nhà phân tích quốc phòng David Sharp tại Israel cho hay, ứng dụng nhiều cải tiến sẽ khiến chi phí sản xuất UAV trở nên đắt đỏ hơn và từ đó ảnh hưởng đến việc sản xuất hàng loạt.

Trung Quốc vừa chính thức giới thiệu hệ thống vũ khí laser thế hệ mới, OW5-A50, được phát triển bởi Tập đoàn công nghiệp NORINCO, nhắm vào mối đe dọa ngày càng tăng từ các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (UAV). Trong bối cảnh chiến trường hiện đại, việc sử dụng UAV đã trở thành một chiến thuật phổ biến, làm thay đổi sâu sắc cán cân sức mạnh trong các xung đột.

Hệ thống OW5-A50 được thiết kế để vô hiệu hóa các UAV cỡ nhỏ đến trung bình trong thời gian ngắn, sử dụng chùm tia laser công suất cao để đốt cháy, vô hiệu hóa hoặc làm nổ các linh kiện điện tử và vật liệu nhạy cảm trên máy bay không người lái. Với công nghệ lõi ‘vô thanh, vô hình’, vũ khí laser như OW5-A50 hoạt động không tạo ra tiếng ồn lớn, không để lại khói hay đường bay rõ ràng, khiến đối phương khó phát hiện và gần như không thể đánh chặn.

Các chuyên gia quốc phòng cho biết hệ thống này có thể theo dõi và khóa mục tiêu tự động nhờ tổ hợp radar và cảm biến quang điện. OW5-A50 có thể tấn công các mục tiêu UAV từ khoảng cách 1-4km, tùy thuộc vào điều kiện thời tiết và kích thước mục tiêu. Hệ thống này cũng có thể tiêu diệt nhiều mục tiêu liên tiếp mà không cần tái nạp, nhờ sử dụng điện năng từ nguồn tích hợp.

Tốc độ phản ứng cực nhanh và chi phí vận hành cực thấp là hai lợi thế vượt trội khiến các hệ thống laser như OW5-A50 đang ngày càng được coi trọng trong chiến lược phòng thủ tầm gần của Trung Quốc. Bài học từ Ukraine đã chứng minh hiệu quả tàn phá của UAV giá rẻ, và Trung Quốc đang đặt cược vào laser như một lời giải chi phí thấp nhưng hiệu quả cho bài toán phòng thủ UAV.

Trong một cuộc diễn tập biên giới quy mô lớn diễn ra gần đây, quân đội Trung Quốc đã trực tiếp sử dụng OW5-A50 để đánh chặn UAV mô phỏng tình huống tập kích theo nhóm, cho thấy hệ thống này đã vượt qua giai đoạn thử nghiệm phòng thí nghiệm và tiến gần hơn đến triển khai tác chiến thực tế.

Trung Quốc đang thể hiện rõ tham vọng dẫn đầu thế giới về vũ khí năng lượng định hướng (DEW), lĩnh vực vốn đang được Mỹ, Israel và một số nước NATO đầu tư mạnh. Nếu được triển khai rộng rãi, các hệ thống như OW5-A50 sẽ không chỉ giúp Trung Quốc tăng cường khả năng bảo vệ không phận, mà còn xuất khẩu sang các nước đang đối mặt với hiểm họa UAV.