Thịt chua, một món ăn truyền thống của người Mường, đã từ lâu trở thành một phần không thể thiếu trong các dịp lễ, Tết của cộng đồng này. Món ăn này không chỉ có hương vị đặc trưng mà còn mang theo những câu chuyện văn hóa ẩm thực sâu sắc. Tại huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình (cũ), nay là xã Lạc Sơn, tỉnh Phú Thọ (mới), thịt chua đã trở thành đặc sản mang thương hiệu OCOP.

Trước đây, thịt chua được gọi là “thịt muối chua”, là một cách chế biến và bảo quản thịt lợn để dùng trong những ngày giáp hạt. Món ăn này được chế biến bằng cách lên men tự nhiên thịt lợn trộn với thính và gia vị đặc trưng như tỏi, ớt, hạt dổi. Qua thời gian, thịt chua không chỉ là món ăn đơn thuần mà đã trở thành một phần quan trọng trong các dịp lễ, Tết, cưới hỏi và đón tiếp khách quý.

Ở xã Vũ Bình (huyện Lạc Sơn cũ), nay là xã Lạc Sơn, tỉnh Phú Thọ, cơ sở sản xuất thịt chua Lâm Tin của hộ kinh doanh bà Bùi Thị Tin là một trong những cơ sở đầu tiên sản xuất thịt chua theo hướng hàng hóa. Với mong muốn giữ lại hương vị quê hương và kể câu chuyện về văn hóa ẩm thực Mường, bà Tin đã bắt đầu sản xuất thịt chua từ năm 2016.

Sản phẩm thịt chua của cơ sở sản xuất thịt chua Lâm Tin đã được thị trường ưa chuộng nhờ hương vị đặc trưng của vùng Mường Vang. Năm 2022, sản phẩm thịt chua Lâm Tin được công nhận OCOP 3 sao và hiện đang được phân phối tại các cửa hàng OCOP trong và ngoài tỉnh, cũng như tại các thị trường như Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định, Quảng Ninh…

Mỗi tháng, cơ sở sản xuất thịt chua Lâm Tin cung cấp khoảng 3.500 sản phẩm gồm thịt chua quả và thịt chua hộp. Các sản phẩm đều được đóng gói vệ sinh, dán tem, mã QR truy xuất nguồn gốc, hạn sử dụng và hướng dẫn sử dụng rõ ràng.

Điều tạo nên thương hiệu của thịt chua Lâm Tin là ở khâu lựa chọn nguyên liệu và cách lên men tự nhiên. Thịt được chọn từ lợn sạch, có đủ nạc và bì, lẫn chút mỡ để đảm bảo vị ngậy. Thính được làm từ ngô, nhiều tinh bột, bùi và thơm. Hạt dổi được rang đúng lửa, giã nhỏ, trộn cùng tỏi, muối, tạo ra hương vị rất riêng.

Cơ sở sản xuất thịt chua Lâm Tin đang cung cấp ra thị trường 2 loại thịt chua quả và thịt chua hộp. Bà Tin chia sẻ rằng để sản phẩm lên men chuẩn, phải biết cách căn nhiệt độ, thời gian ủ, độ ẩm, và cả độ dày của lát thịt. Làm thịt chua phải kiên nhẫn và sạch sẽ tuyệt đối.

Không chỉ được người dân trong tỉnh ưa chuộng, nhiều du khách từ các tỉnh, thành khác khi biết đến thịt chua Lâm Tin đều tỏ ra thích thú với món ăn dân dã này. Thịt chua ngon nhất khi ăn cùng lá sung, lá đinh lăng, chấm với tương ớt. Vị chua nhẹ từ thịt lên men hòa với vị béo, thơm của thính, của dổi, vị cay của ớt tạo nên bản hòa tấu vị giác khó quên.

Thời gian qua, việc người dân mạnh dạn phát triển thịt chua theo hướng hàng hóa không chỉ giữ gìn được món ăn truyền thống, mà còn góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập và gắn phát triển kinh tế với bảo tồn văn hóa bản địa.

Ông Bùi Văn Khánh, Chủ tịch UBND xã Lạc Sơn (tỉnh Phú Thọ mới) cho biết: “Hiện xã có gần 10 hộ làm thịt chua, trong đó có một số cơ sở như Lâm Tin, Tuấn Linh đã đạt quy mô hộ sản xuất chuyên nghiệp. Xã định hướng hỗ trợ thêm về quảng bá, bao bì, truy xuất để xây dựng sản phẩm đặc trưng của địa phương, khuyến khích các hộ kinh doanh phát triển, mở rộng quy mô sản xuất”.

Trong dòng chảy hội nhập, không ít món ăn truyền thống bị lãng quên, thịt chua Lâm Tin là một ví dụ đẹp về cách một gia đình nông dân có thể gìn giữ hồn ẩm thực Mường, vừa làm kinh tế, vừa giữ lại một mảnh ký ức cho thế hệ sau.

Mỗi miếng thịt lên men không chỉ là món ăn, mà còn là câu chuyện về sự bền bỉ, khéo léo và tình yêu quê hương lặng lẽ mà sâu đậm, như chính tính cách của người Mường ở vùng Mường Vang.

Sáng ngày 26 tháng 7 năm 2025, tại thành phố Hồ Chí Minh, triển lãm “Tui – Sắc màu cuộc sống” của kiến trúc sư Naomi Thủy Nguyễn chính thức khai mạc, mang đến cho công chúng một hành trình khám phá thành phố sôi động qua 5 giác quan. Triển lãm này không chỉ là một không gian nghệ thuật độc đáo mà còn là một câu chuyện về Sài Gòn được kể qua ngôn ngữ thiết kế.

Kiến trúc sư Naomi Thủy Nguyễn chia sẻ về ý tưởng tổ chức triển lãm: “Trong mới có cũ, trong tĩnh lặng có âm thanh, trong quên có nhớ. Tôi muốn khán giả không chỉ xem mà còn nghe, ngửi, chạm, nếm và cảm nhận Sài Gòn qua chính giác quan của mình”. Với mong muốn đó, triển lãm “Tui – Sắc màu cuộc sống” đã được chuẩn bị kỹ lưỡng để mang đến những trải nghiệm mới mẻ cho du khách.

Điểm nhấn của triển lãm là 35 tác phẩm nội thất độc bản được thiết kế và chế tác bởi chính kiến trúc sư Naomi Thủy Nguyễn. Mỗi sản phẩm không chỉ là đồ nội thất mà còn là một câu chuyện, một mảnh ghép Sài Gòn được kể qua ngôn ngữ thiết kế. Bộ sưu tập Laci collection, còn được gọi là Out of box, tạo nên cú hích cảm xúc mạnh mẽ với những đường cong mềm mại gợi nhắc hạnh phúc, đến những chiếc tủ mang ánh trăng mơ mộng, tất cả đều vượt ngoài khuôn khổ thiết kế truyền thống.

Những chiếc ghế với đường cong đầy cảm xúc trong triển lãm không chỉ là đồ nội thất mà còn là những tác phẩm điêu khắc sống động. Chiếc ghế phủ họa tiết ren truyền thống mang hơi thở cổ điển Sài Gòn xưa, trong khi những tác phẩm với đường nét hiện đại thể hiện sự vận động của thời gian và không gian. Đặc biệt, chiếc ghế bàn ăn với form dáng uốn lượn như dòng chảy sông Sài Gòn khiến nhiều khách tham quan phải dừng lại ngắm nghía. Mỗi chi tiết đều được chạm khắc tỉ mỉ, từ những họa tiết hoa văn tinh xảo đến việc lựa chọn màu sắc hài hòa với tông đỏ ấm áp không gian.

Bộ tủ xanh dương với thiết kế nhiều ngăn kéo thể hiện sự sáng tạo vượt trội trong việc kết hợp màu sắc và chức năng. Những tác phẩm này không chỉ là đồ nội thất mà còn là những tác phẩm nghệ thuật độc đáo, thể hiện sự sáng tạo và tinh tế của kiến trúc sư Naomi Thủy Nguyễn.

Kiến trúc sư Naomi Thủy Nguyễn có 30 năm gắn bó với nghề, được giới chuyên môn đánh giá là một trong những kiến trúc sư hàng đầu trong lĩnh vực thiết kế kiến trúc, nội thất tại Việt Nam. Bà cũng là một trong 3 giám khảo của chương trình Săn nhà triệu đô trên VTV3.

Buổi khai mạc triển lãm “Tui – Sắc màu cuộc sống” đã thu hút sự tham dự đông đảo các nhân vật nổi tiếng, từ hoa hậu Giáng My đến NSƯT Hữu Châu, NTK Linh San, nhà văn Minh Ngọc và nhiều nghệ sĩ, kiến trúc sư hàng đầu. Triển lãm mở cửa miễn phí từ ngày 26-27/7/2025, mang đến cơ hội cho công chúng khám phá và trải nghiệm những tác phẩm nghệ thuật độc đáo này.

Với triển lãm “Tui – Sắc màu cuộc sống”, kiến trúc sư Naomi Thủy Nguyễn đã thể hiện sự sáng tạo và đam mê của mình trong việc mang đến những trải nghiệm mới mẻ cho công chúng. Triển lãm này không chỉ là một không gian nghệ thuật mà còn là một hành trình khám phá Sài Gòn qua 5 giác quan, giúp du khách cảm nhận được sự phong phú và đa dạng của thành phố sôi động này.

Khánh Hòa đang tích cực triển khai các chương trình nhằm phát triển du lịch sinh thái nông nghiệp gắn liền với bản sắc văn hóa tại các khu vực miền núi. Huyện Khánh Sơn, thường được gọi là “thủ phủ sầu riêng”, hiện đang nổi lên như một điểm đến lý tưởng cho du khách với các mô hình du lịch hiệu quả và đa dạng. Tại đây, du khách có thể tham gia vào các hoạt động thú vị như tham quan vườn trái cây, trải nghiệm thu hái trái cây, ở homestay nhà sàn, thưởng thức các chương trình biểu diễn chiêng trống và khám phá ẩm thực truyền thống.

Khánh Sơn đã triển khai đề án phát triển du lịch cộng đồng gắn kết với sản phẩm OCOP (Mỗi cộng đồng một sản phẩm) và văn hóa bản địa. Người dân địa phương đã chủ động phát triển các mô hình du lịch sinh thái nông nghiệp, tạo ra những điểm nhấn thu hút khách du lịch. Đặc biệt, vào cuối tháng 7 hàng năm khi mùa sầu riêng chín rộ là thời điểm Khánh Sơn đón tiếp nhiều du khách từ khắp nơi đến trải nghiệm.

Nhiều hộ gia đình tại Khánh Sơn đã đầu tư vào việc phát triển homestay, đồng thời liên kết với các hợp tác xã và tổ chức nhóm để cùng nhau khai thác tiềm năng du lịch. Mô hình “mỗi nhà vườn – một điểm du lịch nhỏ” đang từng bước hình thành, không chỉ giúp tăng thêm nguồn thu nhập mà còn giữ chân người trẻ ở lại quê nhà để khởi nghiệp và phát triển kinh tế.

Ông Bùi Hoài Nam, Bí thư Đảng ủy xã Khánh Sơn, cho biết trong thời gian tới, xã sẽ tiếp tục nghiên cứu các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao và hướng đến việc phát triển các vùng trồng sử dụng phân hữu cơ bền vững, song song với việc phát triển du lịch sinh thái. Qua đó, nhằm khai thác hiệu quả các tiềm năng và lợi thế sẵn có để thúc đẩy sự phát triển của địa phương.

Không chỉ Khánh Sơn, các xã miền núi khác của tỉnh Khánh Hòa như Khánh Vĩnh, Bác Ái cũng đang tận dụng điều kiện tự nhiên, văn hóa truyền thống và kinh tế vườn để phát triển du lịch. Việc phát triển du lịch tại các khu vực này không chỉ giúp bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa địa phương mà còn đóng góp vào sự phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh.

Tuy nhiên, quá trình phát triển du lịch tại các khu vực miền núi vẫn còn đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức. Hạ tầng giao thông tại các khu vực này còn yếu, kỹ năng làm du lịch của người dân chưa đồng đều, sản phẩm du lịch còn đơn lẻ, thiếu tính liên kết vùng và còn hạn chế sự tham gia của doanh nghiệp. Những hạn chế này đã ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của du lịch tại các khu vực miền núi của Khánh Hòa.

Để khắc phục các khó khăn và thúc đẩy sự phát triển của du lịch miền núi, UBND tỉnh Khánh Hòa đã chỉ đạo các sở, ngành xây dựng kế hoạch hỗ trợ hạ tầng, kết nối tour tuyến, đẩy mạnh chương trình OCOP gắn với phát triển du lịch cộng đồng. Tỉnh cũng khuyến khích các địa phương giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, tạo ra các sản phẩm du lịch mang dấu ấn riêng và đặc trưng của từng vùng miền.

Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa, ông Nghiêm Xuân Thành, nhấn mạnh rằng việc khôi phục và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc là một nhiệm vụ quan trọng trong quá trình phát triển du lịch tại các khu vực miền núi. Đồng thời, đề án phát triển du lịch giai đoạn 2025-2030 cần được rà soát và cập nhật lại để phù hợp với tình hình thực tế và đáp ứng được các mục tiêu đề ra. Qua đó, nhằm góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh Khánh Hòa một cách bền vững.

Quảng bá du lịch qua nội dung giải trí đã trở thành một chiến lược hiệu quả trong việc thu hút du khách và giới thiệu vẻ đẹp của các vùng đất. Âm nhạc và truyền hình thực tế là hai công cụ giải trí đang được tận dụng để quảng bá du lịch.

Một ví dụ điển hình là MV “Bắc Bling” của ca sĩ Hòa Minzy, kết hợp với nghệ sĩ Xuân Hinh, Masew, Tuấn Cry và hơn 300 người dân Bắc Ninh. Sản phẩm âm nhạc này đã gây sốt trên các nền tảng mạng xã hội Việt Nam và quốc tế, với hàng trăm triệu lượt nghe và xem. MV đã đứng đầu nhiều bảng xếp hạng âm nhạc ở Việt Nam và quốc tế, thể hiện sức mạnh của âm nhạc trong việc quảng bá văn hóa và du lịch.

Ngoài ra, chương trình truyền hình thực tế “Gia đình Haha” cũng đã tạo nên cơn sốt về vẻ đẹp hoang sơ, hùng vĩ, đa sắc màu của vùng cao Tây Bắc. 5 nghệ sĩ Jun Phạm, Rhymastic, Bùi Công Nam, Ngọc Thanh Tâm và Duy Khánh đã sống ở nhà người dân tại một bản làng, vùng quê và làm nông cùng người dân bản địa. Những tập đầu tiên của hành trình ở Bản Liền, tỉnh Lào Cai, đã thu hút sự chú ý của người xem về phong tục tập quán đậm bản sắc, ẩm thực độc đáo và con người bình dị.

Cả hai chương trình đều đã tạo ra một cộng đồng du lịch có xu hướng trải nghiệm và tìm hiểu văn hóa, khơi dậy tình yêu quê hương đất nước của mỗi người Việt. Theo đó, tỉnh Bắc Ninh đã tổ chức 2 tour du lịch miễn phí vào thứ bảy và chủ nhật hằng tuần, kéo dài đến hết tháng 6-2025 để thu hút du khách. Ngôi nhà của chị Vàng Thị Thông, nơi ghi hình chính của chương trình “Gia đình Haha”, đã được đặt kín lịch trong 3 tháng.

Thực tế, không chỉ MV “Bắc Bling” hay “Gia đình Haha”, mà trước đó đã có nhiều ca sĩ và chương trình thực tế đã thực hiện những sản phẩm âm nhạc và chương trình kết hợp giới thiệu nét đẹp nhiều vùng đất của nước ta. Các MV ca nhạc, các chương trình thực tế là những đại sứ quảng bá du lịch hiệu quả, có sức lan tỏa mạnh mẽ.

Với sự phát triển của công nghệ và mạng xã hội, việc quảng bá du lịch qua nội dung giải trí đã trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn. Các chương trình thực tế và sản phẩm âm nhạc không chỉ giúp giới thiệu vẻ đẹp của các vùng đất mà còn khơi dậy tình yêu quê hương đất nước của mỗi người Việt. Từ đó, thúc đẩy sự phát triển của ngành du lịch và góp phần vào sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.