Trang chủ Tin tứcTìm hiểu Nhật Bản qua hai góc nhìn: Văn hóa và huyền thoại

Tìm hiểu Nhật Bản qua hai góc nhìn: Văn hóa và huyền thoại

bởi Linh

Nhật Bản, một quốc gia với nền văn hóa phong phú và đa dạng, đã được người phương Tây nhìn nhận và diễn giải theo nhiều cách khác nhau. Việc hiểu và tiếp cận nền văn hóa Nhật Bản là một thách thức, và hai tác phẩm nổi tiếng đã thể hiện rõ điều này: ‘Đế Chế Ký Hiệu’ của Roland Barthes và ‘Hồi Ức Của Một Geisha’ của Arthur Golden.

Roland Barthes như mở ra một “căn phòng riêng” để tự do vẽ nên bức tranh phù tang của riêng mình
Roland Barthes như mở ra một “căn phòng riêng” để tự do vẽ nên bức tranh phù tang của riêng mình

Roland Barthes, một nhà văn và triết gia nổi tiếng của thế kỷ 20, đã đến Nhật Bản với tư cách là một nhà ký hiệu học. Ông đã nhìn nhận và diễn giải các ký hiệu văn hóa của Nhật Bản theo cách riêng của mình, tạo nên một bức tranh vừa đẹp đẽ vừa độc đáo về đất nước này. Tác phẩm ‘Đế Chế Ký Hiệu’ của ông là một tập hợp 26 bài viết, mỗi bài viết là một sự mô tả và diễn giải về một khía cạnh khác nhau của văn hóa Nhật Bản. Barthes đã xác định rằng ông không cố gắng mô tả lại hay phân tích bất cứ điều gì về Nhật Bản, mà chỉ đơn thuần dịch lại những gì ông cảm thấy, một cách vô cùng cá nhân, vô cùng tự sự của chính ông.

Một lưu ý khác, đó là Geish chỉ phục vụ trong tiệc rượu, còn tiệc trà sẽ dành cho các Maiko (học việc để trở thành Geisha).
Một lưu ý khác, đó là Geish chỉ phục vụ trong tiệc rượu, còn tiệc trà sẽ dành cho các Maiko (học việc để trở thành Geisha).

Ngược lại, Arthur Golden đã viết ‘Hồi Ức Của Một Geisha’ dựa trên hồi ức của Mineko Iwasaki, một Geisha thực sự. Tuy nhiên, cuốn sách đã bị chỉ trích vì cách tiếp cận và diễn giải về văn hóa Geisha, với nhiều người cho rằng ông đã lãng mạn hóa và xuyên tạc về nghề nghiệp này. Ông đã bị buộc tội xuyên tạc và phỉ báng, và đã phải trả một khoản tiền không tiết lộ để giải quyết vụ việc.

“Nước Nhật, nước Nhật ấy, nước Nhật của anh ấy – đối với Roland Barthes – là điều không tưởng của cái thèm muốn”
“Nước Nhật, nước Nhật ấy, nước Nhật của anh ấy – đối với Roland Barthes – là điều không tưởng của cái thèm muốn”
Geisha, là những cô gái có kỹ năng múa, hát, chơi nhạc cụ truyền thống
Geisha, là những cô gái có kỹ năng múa, hát, chơi nhạc cụ truyền thống

Sự khác biệt giữa hai cách tiếp cận này cho thấy rằng việc hiểu biết về một nền văn hóa khác biệt có thể là một thách thức. Tuy nhiên, cũng chính sự khác biệt này đã tạo ra một cơ hội để chúng ta nhìn nhận và hiểu biết về thế giới theo nhiều cách khác nhau. Việc hiểu biết về một nền văn hóa khác biệt đòi hỏi sự tinh tế và thông minh. Chúng ta cần phải có khả năng nhìn nhận và diễn giải các ký hiệu văn hóa theo cách riêng của mình, mà không làm mất đi bản chất của văn hóa đó.

"Đế Chế Ký Hiệu" mang đến một Nhật Bản rất riêng, rất khác
“Đế Chế Ký Hiệu” mang đến một Nhật Bản rất riêng, rất khác
Những nàng Geisha và một Nhật Bản sáng bừng lên đầy màu sắc bởi những chiếc kimono và trâm cài trang nhã
Những nàng Geisha và một Nhật Bản sáng bừng lên đầy màu sắc bởi những chiếc kimono và trâm cài trang nhã

Đi du lịch và khám phá các nền văn hóa khác biệt là một cách để chúng ta kích hoạt khả năng dùng đôi mắt của mình để đọc thế giới bằng thị giác. Khi ta không chỉ ngắm nhìn thế giới mà ta đang đọc nó, ta sẽ dễ dàng chèn vào đó những cảm quan rất riêng mà chỉ một mình ta có. Tóm lại, ‘Đế Chế Ký Hiệu’ của Roland Barthes và ‘Hồi Ức Của Một Geisha’ của Arthur Golden là hai ví dụ khác nhau về cách tiếp cận và hiểu biết về Nhật Bản.

Geisha luôn trang điểm bằng một lớp phấn dày, môi được đánh son đỏ tươi, mắt kẻ bằng chì đen và đỏ, họ mặc kimono, không lấy chồng và làm việc cho các người bảo trợ.
Geisha luôn trang điểm bằng một lớp phấn dày, môi được đánh son đỏ tươi, mắt kẻ bằng chì đen và đỏ, họ mặc kimono, không lấy chồng và làm việc cho các người bảo trợ.

Nhìn chung, hai tác phẩm này đã cho thấy rằng việc hiểu biết về một nền văn hóa khác biệt đòi hỏi sự tinh tế và thông minh. Chúng ta cần phải có khả năng nhìn nhận và diễn giải các ký hiệu văn hóa theo cách riêng của mình, mà không làm mất đi bản chất của văn hóa đó. Một số nhà văn như Roland Barthes đã thực hiện thành công việc này thông qua các tác phẩm của mình, trong khi những người khác như Arthur Golden đã gặp phải nhiều chỉ trích.

Bức tranh Nhật Bản trong tác phẩm của Roland Barthes hiện lên vừa… xa lạ vừa độc đáo
Bức tranh Nhật Bản trong tác phẩm của Roland Barthes hiện lên vừa… xa lạ vừa độc đáo
Lời văn trong Memoirs of a Geisha của Arthur Golden sắc bén, hấp dẫn
Lời văn trong Memoirs of a Geisha của Arthur Golden sắc bén, hấp dẫn

Cuối cùng, việc khám phá và hiểu biết về các nền văn hóa khác biệt là một phần quan trọng của việc xây dựng cầu nối giữa các nền văn hóa. Thông qua việc đọc và tìm hiểu về các tác phẩm như ‘Đế Chế Ký Hiệu’ và ‘Hồi Ức Của Một Geisha’, chúng ta có thể có được một cái nhìn sâu sắc hơn về thế giới và các nền văn hóa khác biệt.

Nhiều độc giả nhận xét rằng khi đọc Đế Chế Ký Hiệu, họ gần như không còn nhận ra Nhật Bản nữa
Nhiều độc giả nhận xét rằng khi đọc Đế Chế Ký Hiệu, họ gần như không còn nhận ra Nhật Bản nữa

Đế Chế Ký Hiệu của Roland Barthes và Hồi Ức Của Một Geisha của Arthur Golden là hai tác phẩm đáng đọc để hiểu hơn về Nhật Bản và văn hóa của nước này.

Có thể bạn quan tâm