Trung Quốc đang tăng cường hiện diện ở Biển Đông và Hoàng Hải thông qua các hoạt động nghiên cứu và khảo sát, gây ra nhiều mối quan ngại cho các quốc gia ven bờ. Tại Biển Đông, một nền tảng nghiên cứu trên phao đã được triển khai để theo dõi các biến đổi của khí quyển và đại dương, ngay cả trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Giàn khoan này được neo tại độ sâu 3.500m dưới mặt nước và được trang bị hệ thống năng lượng lai kết hợp năng lượng mặt trời, gió, nhiệt và sóng.
Không chỉ dừng lại ở đó, Trung Quốc cũng đã triển khai các giàn khoan dầu ngoài khơi và lồng thép hình bát giác khổng lồ để nuôi cá biển sâu tại Hoàng Hải. Tuy nhiên, các nước láng giềng như Hàn Quốc đã lên tiếng lo ngại rằng những công trình này có thể được sử dụng cho mục đích quân sự. Hàn Quốc đã yêu cầu Trung Quốc di dời các công trình này nhưng không nhận được phản hồi tích cực.
Một báo cáo gần đây của Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) tại Washington cho thấy rằng các giàn khoan của Trung Quốc tại khu vực biện pháp tạm thời (PMZ) Hàn Quốc – Trung Quốc ở Hoàng Hải có khả năng thu thập dữ liệu có giá trị cho việc phát hiện và điều hướng dưới nước. Điều này làm dấy lên lo ngại về khả năng sử dụng các công trình này cho mục đích quân sự.
Song song với đó, Quân Giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) đã tiến hành tuần tra sẵn sàng chiến đấu ở Biển Đông, bao gồm khu vực bãi cạn Scarborough. Các hoạt động này của Trung Quốc làm gia tăng lo ngại về việc thay đổi hiện trạng ở khu vực.
Trước những diễn biến này, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio đã triệu tập cuộc họp của các bộ trưởng ngoại giao Bộ tứ đối thoại an ninh (Quad), gồm Hoa Kỳ, Úc, Ấn Độ và Nhật Bản, tại Washington. Tuyên bố chung của Quad cam kết đảm bảo một khu vực tự do và rộng mở, thúc đẩy sự thịnh vượng cho người dân các nước này và tất cả mọi người trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam cũng đã lên tiếng tuyên bố rằng các hoạt động nghiên cứu, khảo sát của nước ngoài trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam mà không được phép của Việt Nam đều vi phạm quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam. Đây là một thông điệp mạnh mẽ từ Việt Nam về việc bảo vệ chủ quyền và quyền lợi của mình trong khu vực.
Các hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông và Hoàng Hải đang thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế. Với việc tăng cường hiện diện và triển khai các công trình nghiên cứu, khảo sát, Trung Quốc đang làm gia tăng lo ngại về việc thay đổi hiện trạng ở khu vực. Quad và các quốc gia khác trong khu vực đang theo dõi sát sao tình hình và cam kết đảm bảo một khu vực tự do và rộng mở.