Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO) đã tổ chức Kỳ họp lần thứ 47 tại Paris, Cộng hòa Pháp, nơi thông qua quyết định quan trọng về việc điều chỉnh và mở rộng ranh giới của Di sản Thiên nhiên Thế giới Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng. Quyết định này bao gồm việc sáp nhập Vườn quốc gia Hin Nam Nô của Lào vào di sản, với tên gọi mới là ‘Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô’. Đây là lần đầu tiên một di sản thiên nhiên thế giới liên biên giới được công nhận, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản trên phạm vi quốc tế.
Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, được Thủ tướng Chính phủ Việt Nam xếp hạng là Danh lam thắng cảnh quốc gia đặc biệt vào năm 2009, lần đầu tiên được UNESCO công nhận là Di sản Thiên nhiên Thế giới vào năm 2003. Di sản này được tái công nhận lần thứ hai vào năm 2015, với diện tích vùng lõi là 123.326ha và vùng đệm là 220.055ha. Với việc sáp nhập Vườn quốc gia Hin Nam Nô, di sản này tiếp tục được ghi nhận dựa trên các tiêu chí (viii), (ix) và (x) về địa chất, địa mạo, hệ sinh thái và đa dạng sinh học.
Vườn quốc gia Hin Nam Nô của Lào được đề cử và sau đó được UNESCO công nhận là phần mở rộng của Di sản thiên nhiên thế giới Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng. Hồ sơ đề cử được Chính phủ Lào và Việt Nam thống nhất gửi tới UNESCO vào tháng 2/2024. Quá trình thẩm định bởi Cơ quan tư vấn của UNESCO, Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên quốc tế (IUCN), đã trình quyết định lên Ủy ban Di sản Thế giới tại Kỳ họp lần thứ 47.
Việc điều chỉnh ranh giới này hướng đến mục tiêu bảo vệ và phát huy giá trị của di sản, bao gồm cả hệ sinh thái và đa dạng sinh học. Sự kết hợp giữa Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô không chỉ làm tăng diện tích và giá trị di sản mà còn mở ra cơ hội mới cho việc hợp tác quốc tế trong công tác bảo tồn và quản lý di sản.
Hai vườn quốc gia này nằm tại điểm giao thoa của dãy núi Annam và vành đai đá vôi Trung Đông Dương, bắc qua biên giới Việt Nam và Lào. Khu vực này được coi là khu vực karst quy mô lớn, lâu đời nhất ở châu Á, với sự đa dạng của các hệ sinh thái và cấu trúc ngầm. Sự đa dạng này không chỉ ở hệ sinh thái trên mặt đất mà còn bao gồm cả hệ thống hang động và sông ngầm.
Việc quản lý Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô được đề xuất thông qua 2 bản Kế hoạch quản lý riêng biệt. Sự phối hợp giữa Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam với Bộ Thông tin, Văn hóa và Du lịch Lào trong công tác nghiên cứu, xây dựng, hoàn thiện hồ sơ đề cử đã được đẩy mạnh trong những năm gần đây. Sự hợp tác này không chỉ góp phần vào việc công nhận di sản mà còn tạo tiền đề cho việc quản lý và bảo tồn di sản trong tương lai.
Đến nay, Việt Nam đã có 9 di sản thế giới, trong đó có 2 Di sản thế giới liên tỉnh và 1 Di sản thế giới liên biên giới đầu tiên là Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô. Việc UNESCO công nhận di sản này là hình mẫu trong quản lý di sản thế giới liên biên giới, đóng góp kinh nghiệm thực tiễn vào công tác quản lý di sản thế giới theo Công ước 1972 về Bảo vệ Di sản Văn hóa và Thiên nhiên Thế giới của UNESCO.